Scandinavische niet-eurolanden overwegen hulp aan Ierland

KOPENHAGEN/STOCKHOLM - Zowel Denemarken als Zweden staat positief tegenover het verlenen van financiële hulp aan Ierland, ondanks dat ze als landen buiten de eurozone geen zodanige verplichtingen hebben.

"We worden niet gedwongen om te helpen, maar we willen het zelf", reageert de Zweedse minister van Financiën Anders Borg. Inmiddels zijn door de landen van de Europese Unie (EU) de voorbereidingen gestart voor een grote hulpactie aan medelidstaat Ierland. "Zweden is heel erg afhankelijk van de wereld om zich heen. We hebben een grote export en een grote financiële sector die door andere landen wordt gesteund. Het is voor ons dan ook belangrijk om voor financiële stabiliteit te blijven zorgen. Als Ierland om zou vallen, dan krijgt Zweden eveneens een dreun te verduren", verklaart Borg. Wel is de bewindsman aanzienlijk meer terughoudend indien er een lening nodig zou zijn aan Spanje of Portugal. "We krijgen uiteraard inzicht in dergelijke situaties en hebben invloed op hulpacties, maar voor bijvoorbeeld Spanje en Portugal ligt onze lat wel hoger."

Medewerking
Ook de Denen zien zichzelf medewerking verlenen aan een financiële injectie voor Dublin. "Het is zeker een mogelijkheid dat Denemarken Ierland helpt, maar een beslissing hierover hebben we op dit tijdstip nog niet genomen", zegt de Deense minister van Buitenlandse Zaken Lene Espersen. " Volgens haar overweegt haar land om net als niet-eurolanden Zweden en Groot-Brittannië miljarden te pompen in de uiterst wankele Ierse economie. Niettemin laat de minster nog niets los over wanneer de regering in Kopenhagen deze knoop doorhakt en hoe groot een eventuele lening zal worden. Espersen: "Gisteravond hebben we een aanmoediging uit Ierland ontvangen en nu is er tijd nodig om te overzien hoe we van alle afzonderlijke delen een geheel kunnen maken." Het EU-reddingspakket voor Ierland gaat naar verwachting 80 tot 90 miljard euro kosten. Volgens de EU-commissie zullen de onderhandelingen over de hulpactie voor het einde van deze maand afgerond zijn.

Politie Malmö pakt verdachte schietpartijen op

MALMÖ - De politie van Malmö heeft een 38-jarige man gearresteerd die wordt verdacht van de recente beschietingen in de Zuid-Zweedse stad.

Gisteravond werd de man, verdacht van een moord en zeven pogingen tot moord, in zijn woning aangehouden. Volgens de politie heeft hij een Zweedse achtergrond. Uiterlijk aanstaande dinsdag 12:00 uur moet de openbaar aanklager hebben bepaald of de man voor langere tijd in hechtenis zal worden genomen. Van de 50 á 60 schietpartijen in Malmö gedurende de afgelopen tijd heeft de politie er circa vijftien aangemerkt als onverklaarbaar. Een persoon is bij de beschietingen om het leven gekomen, terwijl acht mensen gewond zijn geraakt. De politie wil echter niet vertellen voor welke schietincidenten de man is aangehouden. Alle slachtoffers van de beschietingen - alleen op de 20-jarige vrouw na die overleed - hebben gemeen dat ze van buitenlandse afkomst zijn.

Scandinavië gooit hoge ogen op wereldranglijst zakendoen

GOTENBURG - Zakendoen in Scandinavië is ook anno 2010 nog altijd een goed idee, zo blijkt uit de zojuist verschenen jaarlijkse ranglijst van de Wereldbank.

De vijf Noord-Europese landen scoren prima in het rapport van de Wereldbank voor dit jaar. Finland, Denemarken, IJsland, Zweden en Noorwegen nestelen zich in de lijst van 183 landen alle in de top 15. Denemarken doet het met een zesde plaats het best, gevolgd door Noorwegen op de achtste plek. Op korte afstand daarachter zien we Finland als dertiende, Zweden als veertiende, terwijl IJsland met een vijftiende stek de rij voor Scandinavië sluit. De ranglijst baseert zich op verschillende criteria, zoals het starten van een bedrijf, het in orde krijgen van de benodigde papieren, het verwerven van kredieten en de in het betreffende land geldende belastingregels.

Skåne slaat alarm over Deense wasbeerhonden

MALMÖ - De Zweedse provincie Skåne verkeert in de hoogste staat van paraatheid vanwege de komst van een indringer uit Denemarken: de wasbeerhond.

Langs de kust met de Sont wordt momenteel haast gemaakt met het opzetten van vijftien bewakingscamera's. Deze maatregel moet voorkomen dat de wasbeerhonden vanuit Denemarken, waar ze zich snel verspreiden, naar Zweden komen. De wasbeerhond is een vreemde soort in Zweden en een ernstige bedreiging voor de biologische diversiteit van het land. "Willen we erin slagen om ze weg te houden, dan moeten we al extreem vroeg op pad", zegt Nils Carlsson, roofdierspecialist van het provinciebestuur in Skåne. Ook Christer Pettersson van de Zweedse natuurbescherming ziet de ontwikkeling ongerust tegemoet. "Wasbeerhonden hebben een hogere voortplanting en eten bijna alles. Ze leven zelfs in moerasgebieden en vormen een bedreiging voor al bedreigde diersoorten." Amfibieën, vogels en eieren behoren tot de favoriete kost van de wasbeerhond en die kan dan ook simpelweg uitgestrekte terreinen leegvreten. Maar dat is niet het enige gevaar. Het pelsdier draagt veelal ook hondsdolheid en echinokokkoseparasieten met zich mee die een bedreiging vormen voor andere wilde en tamme dieren en tevens mensen. Pettersson: "Het kan straks gevaarlijk zijn om verse bessen te plukken en te eten op plekken waar wasbeerhonden hun sporen hebben achtergelaten."

Vaste poot
Wasbeerhonden bestaan - door hun trek uit Finland - reeds in Noord-Zweden. Maar indien het dier vanuit Denemarken in het relatief dichtbevolkte Skåne en de rest van Zuid-Zweden een vaste poot aan de grond krijgt, dan wordt de bedreiging meteen een stuk groter. "Het zuiden van het land heeft gunstige omstandigheden", gaat Pettersson verder. "Er is veel voedsel en een mild klimaat, kortom een milieu waar het voor hen goed toeven is." De Europese Unie (EU), Noorwegen en Zweden hebben in een gemeenschappelijk project circa 5,3 miljoen euro gereserveerd om een vuist te kunnen maken en de verspreiding van de wasbeerhonden in Scandinavië te verhinderen. Onder meer worden warmtecamera's gebruikt om meerdere dieren te volgen die dan vervolgens worden gevangen, gesteriliseerd, uitgerust met een zendertje en weer vrijgelaten. Deze exemplaren lokken op hun beurt andere wasbeerhonden die kunnen worden gevangen en afgemaakt. Christer Pettersson: "Het doel van het project is een gemeenschappelijke inzet en de totstandkoming van een kennisbank die door de betreffende landen kan worden gebruikt in hun strijd tegen de wasbeerhond."

Zweden vrezen conflicten meest

GOTENBURG - Van alle Scandinaviërs zijn de Zweden het bangst voor onenigheden. Dit blijkt uit een onderzoek dat verzekeringsmaatschappij Moderna in Noord-Europa heeft uitgevoerd.

Nauwelijks de helft van de Zweden zou ingrijpen wanneer er op de werkplek onrechtvaardigheid zou ontstaan. Daarnaast durft slechts 50 procent van de ondervraagden zijn mening op de arbeidsplaats te uiten. In vergelijking met andere inwoners van de Noord-Europese landen neigen de Zweden het meest naar het ontwijken van conflicten. Voor het onderzoek werden in Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland steeds 1000 mensen ondervraagd.

Noorwegen wilde leger inzetten tegen opstandige Samen

OSLO - Noorwegen is in de ban van een politiek-historisch schandaal nu aan het licht is gekomen dat in 1979 de sociaaldemocratische regering van plan was soldaten in te zetten tegen militante Samen tijdens het zogeheten Alta Conflict.

Het opzienbarende nieuws komt van Thorvald Stoltenberg, de toenmalige minister van Defensie en vader van de huidige premier Jens Stoltenberg. Het Alta Conflict draaide om de plannen van de regering in Oslo om in de regio Finnmark (in het verre noorden van Noorwegen) de rivier Altaelva te verbreden voor de aanleg van een elektriciteitscentrale. De Samen, de oerbevolking van Scandinavië, organiseerden hierop aan het einde van de jaren 70 en begin jaren 80 een reeks gewelddadige protesten. Tegen de Noorse publieke omroep NRK zegt Stoltenberg dat hij dreigde op te stappen als militair ingrijpen zou plaatsvinden. Uiteindelijk werd het leger op het allerlaatste ogenblik teruggefloten. Naar eigen zeggen lukte het Stoltenberg de regering van premier Odvar Nordli te overtuigen dat het niet in de haak was dienstplichtige soldaten tegen het eigen volk in te zetten en dat een dergelijke actie het aanzien van de Noorse defensie ernstige schade zou toebrengen. Stoltenberg was in de herfst van 1979 aangesteld als bewindsman op Defensie, zijn eerste ministerspost.

Grootschalig
De opstand was grootschalig en voor een deel gewelddadig. Niet alleen Samen, maar ook natuurbeschermers namen deel. Behalve vreedzame acties, zoals hongerstakingen en demonstraties, voerde een groep Samen symbolisch het opblazen van een brug uit. Deze groep werd later gearresteerd en veroordeeld tot zes maanden gevangenisstraf. Ondanks de jarenlange protesten kwam de elektriciteitscentrale er toch. Echter, het Alta Conflict had niet tevergeefs plaatsgehad. De gebeurtenis wordt namelijk gezien als keerpunt in de Noord-Europese Samenpolitiek en een van de oorzaken dat in zowel Noorwegen als Zweden een Samisch parlement werd opgericht.

Haal echte Deense kerstboom op bij citytrip Kopenhagen

KOPENHAGEN - VisitDenmark, de officiële toerisme-organisatie van Denemarken, schrijft een prijsvraag uit ter promotie van de Deense hoofdstad als citytripbestemming.

Wie graag de kerstsfeer in de Deense hoofdstad Kopenhagen zou willen proeven, kan meedoen met de prijsvraag die VisitDenmark samen met Scandinavian Airlines organiseert. Degene die het juiste antwoord geeft op twee vragen, maakt kans op een weekend voor twee personen naar kerststad Kopenhagen. De winnaars vliegen op 10 december a.s. met Scandinavian Airlines naar Kopenhagen en verblijven twee nachten in het gloednieuwe Tivoli Hotel in het centrum van de stad. Er liggen twee Copenhagen Cards klaar voor gratis toegang tot openbaar vervoer en tal van musea en attracties in en rond Kopenhagen. Bovendien gaan de gelukkige winnaars met een huurauto van Europcar bij een Deense boerderij een kerstboom voor thuis ophalen. De actie loopt tot en met 28 november en winnaars krijgen vóór 1 december bericht.

Sprookjesachtig
In de aanloop naar Kerstmis hangt er een sprookjesachtige sfeer in Kopenhagen. De straten zijn versierd met dennentakken, typisch Deense harten en talloze lichtjes. De jaarlijkse grote kerstmarkt in het centraal gelegen sfeervolle park Tivoli is een must. Overal zie je kraampjes met Deense lekkernijen, kerstdecoraties en (handgemaakte) cadeaus. Ook de gedekte kersttafels bij Royal Copenhagen zijn een bron van inspiratie, net als de kerstafdelingen in de grote Deense warenhuizen. Meer informatie over de prijsvraag, deelname, voorwaarden en Denemarken in kerstsfeer: www.visitdenmark.nl/kerst

Grote kans op nieuwe vulkaanuitbarsting IJsland

REYKJAVIK - In Gígja, in het zuidoosten van IJsland lijkt een overstroming door smeltwater een nieuwe voorbode van vulkanische activiteit. Het water is afkomstig van de gletsjer Vatnajökull waaronder zich de vulkaan Grímsvötn begint te roeren.

Het ziet ernaar uit dat een eruptie van de Grímsvötn aanstaande is. Gisteren ontdekte het IJslands meteorologisch instituut ondergrondse activiteit nabij Vanajökull waardoor een stroom smeltwater van de gletsjer is ontstaan. Aan de overstroming gingen de afgelopen dagen bovendien aardschokken vooraf, ook al een aanwijzing voor een op handen zijnde eruptie. Dit lijkt zeker niet onwaarschijnlijk, omdat de Grímsvötn de meest actieve vulkaan van IJsland is en ongeveer eenmaal per tien jaar tot uitbarsting komt. De laatste keer was dat in november 2004. Tijdens dit voorjaar zorgde de uitbraak van de Eyjafjallajökull voor een grote chaos in het Europese luchtverkeer.

Denemarken geeft terrorist staatsburgerschap

KOPENHAGEN - Een Tunesiër, die in 2007 een sleutelrol speelde in de voorbereiding van een aanslag op de krant Jyllands-Posten, heeft van de Deense autoriteiten in 2008 het Deens staatsburgerschap gekregen.

Ondanks dat de inlichtingendienst PET als routine heeft om alle aanvragen voor het staatsburgerschap in Denemarken te doorlopen en alle personen die een bedreiging voor de veiligheid van het land vormen automatisch uitzet, vond deze ongewone zet toch plaats. De Tunesiër had in 2007 contact met een van de twee Tunesische mannen die werden opgepakt, gevangengenomen en het land uitgezet voor het beramen van een moordaanslag op Kurt Westergaard, tekenaar van de beruchte Mohammed-cartoons. Momenteel poogt de PET bij een rechtbank aan te tonen dat de oudste van de groep Tunesiërs was betrokken bij de moordplannen. Volgens de Deense inlichtingendienst werkte eveneens de Noord-Afrikaan die het staatsburgerschap kreeg mee aan de voorbereidingen. Desalniettemin stemde de PET in december 2008 in met het verstrekken van een permanente verblijfsvergunning aan de man. Volgens de oudere Tunesiër bestaat er maar één reden waarom zijn vroegere kornuit die papieren heeft ontvangen: hij heeft zijn oudere landgenoot verraden en daarvoor het staatsburgerschap cadeau gekregen.

Onrust in Malmö na schietincidenten

MALMÖ - In het Zuid-Zweedse Malmö heerst grote onrust na schietpartijen waarbij de afgelopen dagen vijftien mensen zonder aanleiding werden beschoten en een dode viel.

De politie van Malmö tast in het duister over het motief van de beschietingen. Op één na hebben alle slachtoffers een andere etnische achtergrond dan Zweeds. Een theorie die bij de politie dan ook de ronde doet, is dat de dader specifiek richt op personen van buitenlandse komaf. "Dat is wel een van de belangrijkste theorieën die we hebben", zegt politiezegsman Per Lidehäll. "Toch kan dat ook net zo goed toeval zijn en dat de schutter juist op zoek is naar slachtoffers zonder getuigen." Paradoxaal genoeg is de enige dode een 20-jarige etnische Zweedse die in een auto zat naast een man met een buitenlandse achtergrond. Ook hij werd onder vuur genomen, maar overleefde de aanslag. In totaal acht mensen zijn tot dusver door de beschietingen gewond geraakt.

Laserman
De schietincidenten in Malmö laten veel Zweden terugdenken aan het opzienbarende fenomeen 'de laserman' van begin jaren 90. Tussen 1991 en '92 schoot de misdadiger John Ausonius - alias de laserman, aangezien hij opereerde met een geweer met laserlicht - elf mensen neer in Stockholm en Uppsala. Van hen waren veruit de meesten van buitenlandse afkomst. Er viel één dode en de overigen raakten zwaar gewond. Na zijn arrestatie bekende Ausonius dat hij racistische motieven had.

Noorwegen bedenkt plan tegen religieus fanatisme

OSLO - De Noorse regering heeft een plan ontwikkeld om religieus extremisme een halt toe te roepen. In feite zijn de methoden dezelfde als degene die worden gebruikt in de aanpak van extreemrechts.

Knut Storberget, de Noorse minister van Justitie, vertelde gisteren tijdens een vergadering in Oslo dat middels het plan moet worden voorkomen dat jongeren en mensen aan de onderkant van de samenleving ultraorthodoxe bewegingen opzoeken. Volgens de bewindsman bestaan er meerdere overeenkomsten tussen de milieus. Ze zijn ideologisch gezien ongenuanceerd en dogmatisch en de afhankelijkheid om in het openbaar te treden is belangrijk om zodoende nieuwe leden te kunnen rekruteren. Hij onderstreepte dat de doelstelling van het idee het voorkomen van dergelijke rekrutering is. Bovendien zal er worden getracht om mensen die bezig zijn te radicaliseren in de omgekeerde richting te krijgen. Storberget wil daarvoor conflictadviseurs en politie in de afzonderlijke gemeentes inschakelen. Verder zullen er onder leiding van de politie openbare vergaderingen en dialogen worden georganiseerd.

Assange krijgt geen verblijfsvergunning voor Zweden

STOCKHOLM - WikiLeaks-oprichter Julian Assange mag niet in Zweden blijven. De Australiër kreeg van de Zweedse immigratiedienst te horen dat hij geen verblijfsvergunning ontvangt.

Assange had eind augustus een verzoek voor een verblijfs- en werkvergunning ingediend teneinde zich op die wijze als uitgever van de website WikiLeaks te kunnen registreren. Eén van de voorwaarden om in Zweden als uitgever aan de slag te gaan, is dat de aanvrager legaal in het land verblijft. Gunilla Wikström, die namens de immigratiedienst het besluit nam, wil niets zeggen waarom Julian Assange geen verblijfspapieren krijgt. "Ik kan vanwege ons integriteitsbeleid niet ingaan op de redenen waarom", zegt Wikström. Daardoor blijft ook de vraag onbeantwoord of de beslissing iets te maken heeft met het feit dat hij verdacht wordt van verkrachting. De Zweedse immigratiedienst wil bovendien niet veel kwijt over hoeveel informatie over Assange ze heeft opgevraagd bij andere officiële instanties of omdat de beschikking louter en alleen maar is gefundeerd op de aanvraag van de Australische journalist. Wikström: "Ja, het besluit is hoofdzakelijk genomen op de documenten die de aanvrager heeft ingediend. Wel kan het soms zo zijn dat, afhankelijk van de reden waarom men een aanvraag indient, dat men documenten van andere instanties bijvoegt."

Verkrachting
Bijna anderhalve maand is nu al een onderzoek aan de gang om te zien of Assange zich inderdaad schuldig heeft gemaakt aan verkrachting, dan wel aanranding. Voor de WikiLeaks-voorman is het van belang dat hij zijn website in een land kan onderbrengen waar het voor de Verenigde Staten lastig wordt de stekker uit een computerserver te trekken. Op de website werd eerder dit jaar een grote hoeveelheid geheime documenten gepubliceerd waardoor de Amerikaanse militaire acties in Afghanistan in gevaar kunnen worden gebracht.

Veel 'Nederlanders' in Zweedse voetbalequipe

AMSTERDAM - De Zweedse bondscoach Erik Hamrén heeft vanmiddag zijn basiselftal gepresenteerd dat later vanavond zal aantreden in de EK-kwalificatiewedstrijd tegen Nederland.

Opvallend is het forse aantal Zweedse spelers met ervaring in de Nederlandse competitie. Vanavond spelen vanaf het beginsignaal in elk geval vijf Zweden die thans actief zijn of eerder speelden bij clubs uit de eredivisie, te weten Andreas Isaksson (PSV), Andreas Granqvist (FC Groningen), Daniel Majstorović (ex-FC Twente), Pontus Wernbloom (AZ), Ola Toivonen (PSV) en Zlatan Ibrahimović (ex-Ajax). Bovendien heeft Hamrén op de reservebank nog namen als Petter Hansson (ex-SC Heerenveen), Jonas Olsson (ex-NEC) en Marcus Berg (PSV). Er kan dus bijna worden gesproken van een wedstrijd tussen twee Nederlandse opponenten.

Deense kinderen gebruikt als orgaandonor

KOPENHAGEN - Kinderen moeten worden geïnformeerd en hun toestemming geven om donor te worden. Ondanks dat zijn Deense kinderen - zelfs zo jong als een jaar oud - gebruikt als donor bij beenmergtransplantaties.

Deze situatie betekent meer druk op oudere kinderen, terwijl de allerjongsten nooit om hun mening wordt gevraagd. Beide alternatieven zijn slecht, vinden de Deense adviescommissie in ethische vraagstukken (Etisk Råd) en de Deense kinderbescherming (Børnerådet). "Dit betekent altijd een dilemma voor een kind wanneer het moet beslissen of een dodelijk zieke zus of broer moet worden geholpen", zegt Lisbeth Zornig Andersen, voorzitster van Børnerådet. "Het is een grote druk voor het kind, omdat het antwoord al vantevoren bekend is, zelfs als het kind zelf geen risico wil lopen." De afgelopen tien jaar hebben 70 kinderen beenmerg aan een broer of zus met kanker gedoneerd. Meer dan de helft van hen waren jonger dan negen jaar oud. "Ik vind dat kinderen van een jaar oud niet mogen worden onderworpen aan een operatieve ingreep die niet in het belang van het kind zelf is. Zelfs niet als dat het leven van een broer of zus kan redden. Over het algemeen behoren minderjarigen niet als donor te worden gebruikt", zegt Lene Kattrup, lid van de Etisk Råd.

Zorgwet
De Deense zorgwet laat toe dat kinderen onder de 18 jaar weefsel en organen afstaan, maar dan wel alleen wanneer ze hier mondelinge informatie over hebben ontvangen en begrepen. In de praktijk betekent dat ouders hun toestemming voor het kind geven. Daardoor is het onzeker gesteld met de rechtspositie van het kind en dat is volgens beide instanties ethisch gezien onverdedigbaar. De organisaties hebben zich meerdere keren tot de Deense minister van Gezondheidszorg gewend. Ze stellen voor dat een onafhankelijke instantie de afweging voor de orgaandonatie door een kind dient te nemen, iets wat nu al in Zweden en Noorwegen gebeurt.

Weer nieuwe vogelsoort gespot in Finland

KRISTIINANKAUPUNKI - Finland kan vanaf dit weekeinde mogelijk een nieuwe inwoner in zijn vogelbevolking bijschrijven. In de West-Finse stad Kristiinankaupunki werd namelijk de zwarte roodborsttapuit gespot.

Het aantreffen van het vogeltje is bijzonder, omdat hij normaal gesproken alleen voorkomt in Centraal-Azië. De Finse tak van vogelbeschermingsorganisatie Birdlife International laat weten dat deze soort nog nooit eerder in West- of Noord-Europa is gesignaleerd. Israël en Cyprus zijn de dichtstbijzijnde plekken waar de zwarte roodborsttapuit (Saxicola caprata) is gezien. Dit vogeltje is alweer de derde nieuwe soort in Finland dit jaar. In april werd in Laukaa een Amerikaanse watersnip waargenomen, terwijl in mei een monniksgier over het zuiden van Finland vloog. Een speciaal comité van Birdlife Finland analyseert alle observaties van zeldzame vogelsoorten. Indien de werkgroep deze waarneming goedkeurt, dan wordt de zwarte roodborsttapuit de 462ste vogelsoort die in Finland is gezien.

Dramatische brand veerboot Oostzee

KOPENHAGEN - Een veerboot op weg van het Duitse Kiel naar de Litouwse havenstad Klaipėda is vandaag op dramatische wijze in zijn geheel uitgebrand.

Het onder Litouwse vlag varende schip, de Lisco Gloria van de Deense eigenaar DFDS Seaways, vatte even na middernacht nabij het eiland Langeland in Denemarken vlam. Toen Deense en Duitse reddingsploegen op de plek des onheils arriveerden, troffen ze de 236 passagiers en bemanningsleden in reddingsboten en zelfs zwemmend in het water aan. "Een van onze schepen kwam aan bij de veerboot en constateerde dat er aan boord een grote brand woedde", vertelt een woordvoerder van de Deense reddingsdienst. "Het was een enorme brand, het vaartuig stond in lichterlaaie. De meeste passagiers en bemanningsleden werden gered, maar we zagen twee personen die zich nog op het achterdek bevonden en die we moesten overhalen het water in te springen waarna ze gered konden worden." Het lukte leden van het Duitse reddingsteam om onder deze zware omstandigheden aan boord van het brandende schip te gaan en daar het anker uit te gooien. Een aantal opvarenden liep rookvergiftiging op of raakte licht gewond.

Slagzij
Later vanmiddag besloten Duitse blusschepen hun werkzaamheden te staken en de Lisco Gloria gecontroleerd uit te laten branden. De veerboot had toen door de grote hoeveelheden bluswater slagzij gemaakt. Over de oorzaak van de brand wordt nog gespeculeerd. Zo doet een theorie de ronde dat de brand begon toen een vrachtwagen aan boord explodeerde. Dat het hierbij zou gaan om een terroristische aanslag wordt door de betrokken partijen naar het rijk der fabelen verwezen.

Steeds meer arme kinderen in Finland

HELSINKI - Noord-Europa associëren met armoede lijkt bijna op een flauwe grap. Niettemin is de kinderarmoede in Finland sinds de economische crisis van de jaren 90 maar liefst verdriedubbeld.

Volgens onderzoeker Mikko Niemelä van het Fins instituut voor sociale verzekering (Kansaneläkelaitos) leven honderdduizenden kinderen in Finland onder de armoedegrens. Met name kinderen van alleenstaande ouders hebben het niet bepaald breed. Deze negatieve trend begon in 1995 en vanaf die tijd is zowel de armoede als het verschil in inkomens sterk gegroeid. Volgens Niemelä is het aantal arme kinderen en de inkomenskloof thans net zo groot als in de jaren 70.

Kunstmuseum Malmö mist gestolen schilderijen niet

MALMÖ - Uit het kunstmuseum van Malmö zijn schilderijen ter waarde van ruim een miljoen euro gestolen zonder dat de cultuurinstelling daar zelf van op de hoogte was.

De ontdekking van de diefstal kwam toevallig aan het licht. Tijdens een huiszoeking in de stad Landskrona in verband met een ander misdrijf vond de politie drie schilderijen waarvan werd vermoed dat ze waren gestolen. Een agent met interesse voor kunst bekeek de werken van dichtbij en zag op de achterzijde etiketten met de naam van het kunstmuseum te Malmö. Maar logisch leek de vondst niet, aangezien er door het museum geen aangifte was gedaan. Pas nadat de politie contact had opgenomen met de directeur van de kunstverzameling viel alles op zijn plaats. "Toen de politie belde en over de vondst vertelde, stond mijn hart stil", reageert de verbouwereerde directeur Göran Christenson. "Je gelooft gewoon niet dat zoiets hier kan gebeuren. Het voelt alsof je zelf bent bestolen, je voelt je kwaad en gekrenkt. Noch ik, noch het personeel kan uitleggen hoe dit heeft kunnen gebeuren. De schilderijen waren tot voor kort onderdeel van onze permanente tentoonstelling en lagen tijdelijk opgeslagen voordat ze in het magazijn zouden worden geplaatst."

Beveiligingsroutines
Het museum, dat de grootste collectie eigentijdse Scandinavische kunst beheert, is nu een intern onderzoek gestart teneinde de beveiligingsroutines aan te scherpen. Bovendien wordt een extra inventarisatie uitgevoerd om te zien of er niet meerdere schilderijen zoek zijn. Overigens zijn de drie ontdekte werken Twee Vrienden (1913) van Edvard Munch met een waarde van bijna 1,1 miljoen euro; Meerlandschap (1860) door Gustaf Rydberg en Danseres in Beweging (1919) van Pär Siegård die beide werden getaxeerd op ruim 21.000 euro.

Zeven man achter tralies wegens helikopteroverval

HUDDINGE - De rechtbank in het Zweedse Huddinge heeft zeven mannen gevangenisstraf opgelegd voor hun aandeel in de spectaculaire helikopteroverval van september vorig jaar in Stockholm.

In de vroege ochtend van 23 september 2009 landde een groep kluiskrakers per gestolen helikopter op het dak van een gelddepot in de Stockholmse wijk Västberga. Met behulp van onder meer explosieven lukte het hen om in korte tijd een grote kluis te legen. De buit bedroeg meer dan 4 miljoen euro wat resulteerde in het feit dat in Stockholm zelfs enige tijd een gebrek was aan contant geld. Tien verdachten werden in de loop der tijd aangehouden. Van hen zijn er nu zes tot gevangenisstraffen van tussen de twee en zeven jaar veroordeeld wegens medeplichtingheid aan of het uitvoeren van de roof. Eén verdachte moet een jaar de cel in vanwege het beschermen van een andere verdachte.

Vrijuit
De overige drie personen gaan helemaal vrijuit. Twee van hen waren verdacht voor het uitstrooien van kraaienpoten om daarmee de politie op te houden. Van de derde werd vermoed dat hij tassen met explosieven had gezet bij de helikopterhangar van de politie waardoor een snelle achtervolging door de lucht onmogelijk werd. De advocaat van een van de veroordeelden heeft inmiddels aangekondigd dat hij in hoger beroep gaat tegen het vonnis.

Deense psychologen: "Ook mannen zijn winkelverslaafd"

ÅLSGÅRDE - Altijd gedacht dat alleen vrouwen met tassen vol kleding en make-up koopziek kunnen zijn? Vergeet het. Mannen winkelen met hetzelfde bonzende hart en trillende vingers, aldus Deense psychologen.

Elektronica, sportartikelen en gereedschap zijn de zaken waar veel mannen meer dan verlangend naar uitkijken. Een vijfde van de Denen die aan koopziekte lijden is man, volgens het Deense psychiatriefonds. Spullen worden gekocht teneinde een innerlijke onrust te kalmeren en dure aanwinsten worden dan ook vaak in kasten en lades verborgen. Maar terwijl vrouwen al sinds jaar en dag hulp zoeken en zich laten behandelen, zien mannen zichzelf vaak juist al verzamelaar van verschillende dingen en duiden ze hun winkelgekte gewoon als hobby aan.

Trance
"Ze gaan als het ware in trance en kunnen de gedachte om te winkelen niet laten varen", zegt Magnus Larusson die als therapeut is verbonden aan verslavingskliniek Majorgården te Ålsgårde. "Velen hebben een slechte zelfkennis en krijgen een kick wanneer ze de pincode intoetsen en weten dat de nieuwe werphengel straks van hen is." Bovendien denkt hij dat we nog maar het beroemde topje van de ijsberg hebben gezien, aangezien mannen het moeilijker vinden om voor hun probleem uit te komen en hulp te zoeken. "Pas wanneer hij zijn baan kwijt is geraakt en een lening in naam van zijn vrouw hebben afgesloten, moet de mannelijke winkelverslaafde erkennen dat zijn spel uit is."

IJslanders uiten woede over economische crisis

REYKJAVIK - Ten minste 5000 mensen hebben gisteravond voor het gebouw van het IJslands parlement, Althing, in Reykjavik geprotesteerd.

De menigte demonstreerde vanwege de situatie waarin het land na de economische crisis verkeert. Ze uitten hun woede op de IJslandse regering, het bankwezen en het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Momenteel wachten veel woningen in IJsland op dwangverkoop, aangezien 40.000 huiseigenaren hun schulden niet meer kunnen betalen. Vorige week dinsdag nog besloot het Althing dat voormalig premier Geir Haarde zich voor een speciaal tribunaal zal moeten verantwoorden voor de financiële malaise in het land.

Zweden krijgt EK vrouwenvoetbal van 2013

GOTENBURG - Niet Nederland, maar Zweden krijgt het Europees Kampioenschap vrouwenvoetbal van 2013 toegewezen.

Lars-Åke Lagrell, voorzitter van de Zweedse voetbalbond, toonde zich zeer gelukkig met het besluit van de Europese voetbalbond UEFA. "Dit is van groot belang voor het meisjes- en vrouwenvoetbal in Zweden. Vandaag de dag is 30 procent van onze spelers vrouw en zij kunnen hierdoor een stuk hogerop komen." De finale zal in 2013 worden gespeeld in het nieuwe interlandstadion van Solna. Het EM voor vrouwen is één keer eerder door Zweden verzorgd, namelijk in 1997 en toen was Noorwegen de mede-organisator.

Race
Nederland was de afgelopen maanden ook in de race om het toernooi naar zich toe te halen. Maar Lagrell vindt het huidige besluit juist. "Zweden is voor wat betreft damesvoetbal een groter land dan Nederland. Ik hoop in elk geval dat we een mooi evenement beleven. We kunnen door goed werk te leveren alle wedstrijdkaartjes aan de man brengen. We spelen per slot van rekening in grote stadions." Niettemin wil de preses wel kwijt dat Zweden geen plannen heeft een verzoek voor het EM voor mannen in 2016 in te dienen, omdat de gemeenschappelijke sollicitatie die Zweden en Noorwegen voor de organisatie voor dit kampioenschap hadden ingeleverd niet de staatssteun kreeg die de gemeenten willen hebben. "We hebben tegen elkaar gezegd dat we geen verzoek indienen voor het EM voordat de regering ons heeft gevraagd dit te doen."

Nobelprijs voor pionier reageerbuisbevruchting Edwards

STOCKHOLM - De Britse wetenschapper Robert Edwards ontvangt dit jaar de Nobelprijs voor Geneeskunde voor zijn ontwikkeling van de in-vitrofertilisatie (IVF) ofwel de reageerbuisbevruchting. Dit maakte het Nobelcomité in Stockholm vandaag bekend.

Edwards krijgt de onderscheiding omdat hij de methodes voor de reageerbuisbevruchting heeft gecreëerd. Hij werkte daarin samen met zijn inmiddels overleden collega Patrick Steptoe. De 85-jarige professor heeft volgens zijn medewerker een te slechte gezondheid om commentaar te leveren op het grote nieuws. Maar vijf jaar geleden vertelde Robert Edwards zelf in een interview over zijn onderzoekswerk en hoe daarop om hem heen werd gereageerd. "Ze noemden me gek. Er was niemand die een ethisch risico wilde lopen. Ze zeiden tegen me dat de kinderen niet normaal zouden worden en vroegen zich vervolgens af wat ik daar dan aan zou doen. Maar ik was niet ongerust, want mijn onderzoek had aangetoond dat IVF op dezelfde manier werkte als natuurlijke bevruchting." In 1978 kwam de allereerste reageerbuisbaby dankzij Edwards baanbrekende en omstreden onderzoek ter wereld. Hij begon in de jaren 60 in Engeland met dit werk.

Spectaculaire gijzeling Noorwegen eindigt in schietpartij

GRIMSTAD - Eén gewonde, twee ontvoerde personen en ten minste twee voortvluchtigen. Dat is het resultaat van een dramatische gijzelingsactie in het zuiden van Noorwegen.

Eerder vandaag werd de politie in de zuidelijke regio Sørlandet gealarmeerd dat een vrouw was gedwongen in een BMW stappen. Maar de politiejacht stopte al vlug toen de betreffende auto een snelweg opdraaide en er met een snelheid van 180 kilometer per uur in de verkeerde richting vandoor ging. In de plaats Grimstad dwongen politieauto's de BMW van de weg. De auto botste tegen een muur van een huis en het lukte de vrouw om te ontsnappen. Er ontstond een schietpartij tussen ontvoerders en de politie en een man van in de 30 raakte daarbij gewond. Desondanks bestaat er veel onduidelijkheid over wie op wie schoot. De politie beweert dat zij slechts waarschuwingsschoten afvuurde en dat niemand gewond was geraakt. Vooralsnog is het niet bekend waar de ontvoerde vrouw die kon ontsnappen zich ophoudt. Volgens de politie is ze bewapend en adviseerde bewoners in de omgeving dan ook om vooral binnen te blijven. Vermoed wordt dat deze gijzeling in verband staat met een andere, kortdurende kidnapping na een overval. Hierbij werd een bewaker gedwongen om geld uit een bankautomaat te halen, terwijl een andere man onder bedreiging van een pistool benzine moest betalen.

Zweeds ziekenhuis test baarmoedertransplantatie

GOTENBURG - In het Sahlgrenska academisch ziekenhuis van Gotenburg kan binnenkort de transplantatie van een menselijke baarmoeder werkelijkheid zijn.

Een nieuwe baarmoeder is een alternatief voor adoptie of de in Zweden verboden surrogaatmoeder. Wetenschappers aan het Sahlgrenska ziekenhuis beleefden deze zomer een doorbraak toen ze rattenbaarmoeders naar andere ratten transplanteerden. Vervolgens mochten de ratten paren en werden ze ook drachtig. "Het ging goed. Ze kregen jongen die tot dusver normaal lijken te zijn", vertelt projectleidster Liza Johannesson. Zelfs tests op muizen, schapen en varkens zijn goed geslaagd en op dit ogenblik worden transplantaties uitgevoerd op bavianen, omdat die meer op mensen lijken. Johannesson: "We zijn heel ver gekomen. De bavianen zijn hopelijk de laatste stap voordat we over kunnen gaan op mensen. We hopen dat dit binnen twee jaar werkelijkheid is."

Scandinavië
Volgens de onderzoekers zouden alleen al in Scandinavië naar schatting 10.000 vrouwen in aanmerking kunnen komen voor een baarmoedertransplantatie. Een transplantatie kan een uitkomst betekenen voor vrouwen die zonder baarmoeder zijn geboren of bij wie de baarmoeder operatief is verdwijderd vanwege ziekte of bloedingen tijdens een bevalling. Over een paar weken wordt in Gotenburg een eerste informatiedag gehouden voor vrouwen en hun familie. Volgens het ziekenhuis is de interesse groot. De onderzoekers richten zich overigens alleen tot vrouwen die geen kinderen kunnen krijgen. Ondanks al het goede nieuws wordt er gewaarschuwd dat de ingreep niet zonder risico's is. Bovendien betekent de transplantatie een uitdaging voor de medische ethiek. Er is speciale aandacht nodig voor degene die een baarmoeder doneert, degene die de baarmoeder ontvangt en zeker ook voor het toekomstige kind.

Tsjetsjeense bommenlegger: "Mamma, ik ben dom geweest"

KOPENHAGEN - De 24-jarige Lors Doukaiev die op 10 september een bomexplosie veroorzaakte in Hotel Jørgensen in het centrum van Kopenhagen heeft tegenover zijn moeder toegegeven dat hij een stommiteit heeft begaan.

In een vraaggesprek met de Deense krant Berlingske Tidende vertelt zij dat haar zoon dit tijdens een bezoek bekende. "Ik vroeg hem: 'Wat ging er in je hoofd om?' en 'Heb je contact met een psycholoog?' en hij antwoordde: "Ja, hier zijn psychologen. Hier is alles. Ik ben dom geweest, maar het was geen zelfmoord." Voorts rekent hij erop dat hij nu lange tijd in Kopenhagen zal doorbrengen. Zijn moeder verklaart verder dat zij tijdens het verhoor door de Deense politie geïnteresseerd is geraakt in de reizen die haar zoon de afgelopen jaren met zijn Tsjetsjeense vrienden ondernam naar verscheidene bestemmingen in België en Duitsland. Uit bronnen van de Duitse binnenlandse veiligheidsdienst, de Bundesverfassungsschutz, blijkt dat de eenbenige, in België woonachtige bokser nauw contact had met islamisten in Bremen. Volgens de politie-eenheid bezocht Doukaiev de stad meerdere malen. Bovendien liet hij zich een paar jaar geleden in Hamburg zelfs een beenprothese aanmeten.

Veel gewonden door treinontsporing Noorwegen

EIDSKOG - Bij de ontsporing van een Zweedse trein in het Noorse plaatsje Skotterud zijn vanavond ten minste 40 gewonden gevallen.

De trein was met circa 340 passagiers onderweg van Oslo naar Stockholm toen het in Skotterud, een dorpje in de gemeente Eidskog nabij de Noors-Zweedse grens, in de buurt van een overweg ontspoorde. Twee rijtuigen kwamen daarbij op hun kant terecht. De ongedeerde reizigers werden door ter plekke gekomen hulpverleners direct overgebracht naar Skotterud, vanwaar ze met een bus hun reis naar Zweden konden vervolgen. De gewonden werden opgenomen in ziekenhuizen van Kongsvinger en Oslo en het Zweedse Arvika. "Ik zat in de laatste wagen", vertelt een van de passagiers. "Plotseling begon de trein krachtig te schudden en bagage en andere zaken kwamen uit de rekken naar beneden. De sfeer was verder verhoudingsgewijs rustig, er heerste geen paniek. Wel zijn sommigen in shock en zijn er enkelen die huilen." Vooralsnog is het onduidelijk waarom de trein kon ontsporen. Een reiziger die geregeld op het traject pendelt, vertelt dat de trein sneller reed op een stuk waar onderhoud wordt uitgevoerd. De Noorse spoorwegautoriteiten wilden geen commentaar leveren op de gebeurtenissen, maar wachten eerst de uitkomsten van het onderzoek af.

Verhoogde terreurdreiging Zweden

GOTENBURG - Vanochtend heeft de Zweedse inlichtingen- en veiligheidsdienst Säpo het dreigingsniveau voor een terroristische aanslag verhoogd, zo heeft de leiding van deze speciale eenheid laten weten.

Op haar website schrijft Säpo dat de dreiging vanuit gemeenschappen binnen Zweden zelf komt en tegen het land is gericht. Dit betekent volgens Anders Danielsson, de hoogste baas van Säpo, evenwel niet dat er geen aanknopingen bestaan met het buitenland. "Die conclusie mag je niet trekken. Dat is het enige dat we zeggen en voor de rest hebben we geen commentaar", zegt hij. "Ons werk richt zich erop om met alle mogelijke middelen de dreiging te verminderen. Dat kan op twee manier gebeuren, ten eerste, dat we meer informatie krijgen en dat we die in relatie zetten tot hetgeen we al weten of ten tweede, dat we er heel concreet voor zorgen dat er geen dreiging meer bestaat." Säpo heeft het dreigingsniveau nu opgeschroefd van een lage naar verhoogde dreiging. Dit betekent op een schaal van vijf een verhoging van het tweede naar het derde niveau.

Samenhang
Het besluit werd medio september genomen en de veiligheidsdienst informeerde direct de regering in Stockholm over de maatregel. Säpo wil niets kwijt over de samenhang tussen het verhoogde dreigingsniveau en de waarschuwing door westerse veiligheidsdiensten over terreuraanslagen in Europa. Maar volgens de berichten zijn in Pakistan getrainde moslimterroristen met Europees paspoort het continent binnengekomen teneinde spectaculaire aanslagen op Europese steden te plegen.

Doek valt voor Zweedse 'stuiver'

GOTENBURG - Vandaag was de allerlaatste dag voor de Zweedse munt van 50 öre, circa 5 eurocent. Na 153 jaar is het over en uit voor het kleine koperen geldstuk.

De Zweedse kroon bestaat uit 100 öre, maar stap voor stap zijn de muntstukken van verschillende öre de afgelopen decennia verdwenen. In 1972 gingen de betaalmiddelen van een, twee en vijf öre uit de roulatie. Een kleinere variant van vijf öre en de munt van 25 öre verloren hun functie in 1985 en in 1993 moest ook het geldstuk van tien öre eraan geloven. De munt van 50 öre was de laatste in de rij. "Een ontzettend mooi, echt prachtig exemplaar", meent Lise-Lott Fägnell van Kungliga Myntkabinettet, het geldmuseum in Stockholm. "Er bestaan niet veel van dit soort schitterende munten."

Gustaaf I Wasa
Het eerste geldstuk van een öre werd in 1522 ingevoerd door Gustaaf I Wasa die een jaar later koning van Zweden zou worden. Voor de öre hadden de Zweden slechts munten die allemaal evenveel waard waren. De eerste penning van 50 öre werd in 1857 ontworpen door Lea Ahlborn, de eerste vrouwelijke ambtenaar in Zweden. Ondanks dat de laatste öremunt nu ter ziele is, zullen de prijzen in de supermarkten of bij de bezinepomp gewoon door blijven leven met de öre achter de komma.

Nieuwe Zweedse kampioen hoogstwaarschijnlijk uit Skåne

MALMÖ - Het slot van de Allsvenskan stevent af op een ware voetbalthriller. Met nog maar vijf speelronden te gaan, heeft zowel Malmö FF als Helsingborgs IF 55 punten verzameld.

De nieuwe kampioen van Zweden komt derhalve zo goed als zeker uit de zuidelijkste regio Skåne. Malmö en Helsingborg geven gedurende deze eindsprint naar het einde van de Zweedse eredivisie voorlopig geen haar toe. Wel is het doelsaldo van de blauwwitten uit de derde stad van het land beter dan dat van de naaste buur. In de 25ste speelronde versloeg Malmö op eigen veld de kraker tegen IFK Göteborg met 2-1. Rick Kruys stond bij de thuisploeg opnieuw niet in de basis. Helsingborg ging op bezoek bij de kwakkelende regerend kampioen van Zweden, AIK Solna. Het aantrekkelijke duel eindige in een 3-2 zege voor Helsingborg waar ex-Spartaan Rachid Bouaouzan aan het begin van de tweede helft inviel. Örebro SK doet als nummer drie van de ranglijst nog altijd goed mee. De club volgt na de 1-0 overwinning op Kalmar FF de twee ploegen uit Skåne op tien punten afstand.

Denemarken
Voor FC Kopenhagen is er geen vuiltje aan de lucht. De voetballers uit de hoofdstad blijven sterk acteren in de Deense Superligaen en zetten ook hun tiende speelronde in winst om. Uit in de onderlinge confrontatie met directe achtervolger FC Midtjylland greep Kopenhagen overtuigend met 0-3 de overwinning. Daarmee heeft de titelverdediger zijn voorsprong nu uitgebouwd naar zeven punten. Nummer drie Brøndby IF met Remco van der Schaaf begint de koploper langzaam uit het oog te verliezen. Op eigen terrein bleek Brøndby niet bij machte om hekkensluiter Silkeborg IF bij te houden (0-2) en staat daardoor nu al elf punten achter Kopenhagen. Onderin kreeg Esbjerg fB met Tim Janssen weer wat lucht door op eigen veld een belangrijk punt te pakken tegen Randers FC: 2-2.

Noorwegen
De spanning in de strijd om de Noorse titel is enigszins terug. Het bijna ongenaakbare Rosenborg BK liet zowaar punten liggen. In Drammen snoepte het plaatselijke Strømsgodset IF door een 1-1 gelijkspel twee punten af van de landskampioen en huidige lijstaanvoerder uit Trondheim. Achtervolger Vålerenga IF kroop door een 1-0 zege op SK Brann iets dichterbij. De Osloërs staan nu vijf punten achter Rosenborg en met nog vijf wedstrijddagen af te werken, zijn de titelkansen nog steeds niet verspeeld. Helemaal nu komend weekeinde de absolute topper Rosenborg-Vålerenga op het programma staat. Wellicht beslissen de Trondheimers op eigen veld het kampioenschap definitief. Maar wie weet, heeft Vålerenga nog energie over om de laatste duels op het hoogste Noorse voetbalplatform net zo spannend te maken als in buurland Zweden.

Aanbieden sigaret minderjarige strafbaar in Finland

HELSINKI - Een minderjarige in Finland trakteren op een sigaret kan straks een boete of zelfs gevangenisstraf opleveren. Vanaf oktober wordt hier de strijd tegen tabak verder verscherpt.

Met het strenger maken van de tabakswet wil de Finse overheid het voor kinderen moeilijker maken om aan rookwaren te komen. Minderjarigen mogen geen tabaksproducten over de grens halen en zelfs geen pakje sigaretten bij zich hebben. Importeren kan worden bestraft, hoewel kinderen voor het bezit van tabak geen straf hoeven te vrezen. Ook is het straks verboden om te roken op plaatsen waar kinderen aanwezig zijn. Dat geldt tevens voor gemeenschappelijke woonruimten. Bij evenementen die buitenshuis plaatshebben, zoals in stadions, wordt het verboden om op de tribune te roken.

Rookvrij
De volgende stap naar het doel van de wetsontwerpers, een rookvrij Finland, zal nog voor 2012 worden gezet. Pakjes sigaretten in winkels mogen dan niet langer boven de toonbank zichtbaar zijn. Klanten die het assortiment willen bekijken, kunnen in dat geval om een brochure vragen waarin de verschillende merken en prijzen staan afgebeeld. Voor hotels geldt tegelijkertijd de regel dat slechts één op de tien kamers beschikbaar zal mogen zijn voor rokers. Vanaf 2015 worden bovendien alle tabaksautomaten weggehaald.

Snus
Naast de strengere wetgeving op rookwaren wordt ook de strijd tegen snus, een tabakssoort die hoofdzakelijk Noord-Europeanen nuttigen door deze achter de bovenlip te stoppen, opgevoerd. Aangezien het Zweden niet is gelukt om de illegale internethandel aan banden te leggen, heeft Finland besloten hier met ijzeren hand verandering in te brengen. Vanaf volgende maand wordt het voor de Finnen verboden snus op het wereldwijde web aan te schaffen. Wel blijft het legaal om snus voor eigen gebruik in het buitenland te halen, maar dan maximaal 30 blikjes. Een snuscadeautje voor een vriend of vriendin over de grens kopen, is straks niet meer toegestaan. Van de gehele Europese Unie (EU) is Zweden trouwens het enige land waar snus nog steeds wordt toegelaten. Het behouden van dit voorrecht was een Zweedse eis toen het land in 1994 toetrad tot de EU. Wel moest Stockholm erop toezien dat snus niet op andere Europese markten terecht zou komen. Ondanks dat de Zweedse autoriteiten zich hebben ingezet om de uitvoer van snus te beperken, is het erg lastig gebleken de handel op internet onderuit te halen.

Verdachte Irakees bekent beraming terreuraanslag

OSLO - Een 37-jarige Koerdische Irakees heeft aan de Noorse politie een bekentenis afgelegd over zijn betrokkenheid bij het voorbereiden van een terroristische aanslag op de Deense krant Jyllands-Posten.

Begin juli werd de man in Duitsland gearresteerd tijdens een inval door de Noorse veiligheidsdienst PST en de Duitse politie. Tegelijkertijd pakten veiligheidsagenten ook nog twee andere vermeende moslimterroristen op. De PST heeft vanaf het begin beweerd dat de groep banden met Al Qaida had en aanslagen in Scandinavië wilde plegen. Nu bevestigt de Deense inlichtingendienst PET dat het doel van het drietal de krant Jyllands-Posten was. Een terreuraanslag zou echter niet zijn gelukt, omdat de verdachten al langere tijd nauw in de gaten werden gehouden. Toch gaat zowel in Denemarken als Noorwegen de jacht op eventuele handlangers van de drie mannen gewoon door. Jacob Scharf, chef van PET, zegt dat deze zaak aantoont dat Jyllands-Posten nog immer een 'vooraanstaand doel' is voor militante moslims.

Tsjetsjeen
Van de Belgische Tsjetsjeen die onlangs in Kopenhagen werd gearresteerd na een explosie in een centraal gelegen hotel wordt eveneens aangenomen dat hij terroristische plannen had tegen de Deense krant. Overigens heeft hij dit zelf nog niet toegegeven. De krant en haar personeel, met vooral de inmiddels gepensioneerde cartoonist Kurt Westergaard, zijn al sinds de publicatie van de beruchte Mohammed-karikaturen in 2005 doelwit van islamitische terroristen.

Ex-premier IJsland voor rechter wegens economische crisis

REYKJAVIK - Vanavond heeft het IJslandse parlement, Althing, gestemd voor de vervolging van ex-premier Geir Haarde vanwege zijn rol in de recente economische crisis.

Twee weken geleden werd al bekend dat een parlementaire commissie een voorstel had ingediend een gerechtelijk onderzoek in te stellen tegen Haarde en drie van zijn voormalige ministers. De vier kopstukken zaten in de regering die in 2008 aan de macht was toen het volledig banksysteem in IJsland in elkaar stortte. Volgens de commissie hadden de bewindslieden grove fouten begaan. Vanavond besloot de volksvertegenwoordiging in Reykjavik met 33 tegen 30 stemmen dat de 59-jarige Haarde zich zal moeten verantwoorden. Het is de allereerste keer in de IJslandse historie dat een oud-premier voor de speciale rijksrechtbank, Landsdómur, moet verschijnen. Voorlopig gaat alleen Haarde voor de bijl, aangezien het Althing verdere vervolging van de ministers Sólrún Gísladóttir (Buitenlandse Zaken), Árni Mathiesen (Financiële Zaken) en Björgvin Sigurdsson (Economische Zaken) afwees. De huidige sociaaldemocratische premier Jóhanna Sigurdardóttir, die in 2009 de nieuwe regeringschef werd, had zich eerder al uitgesproken tegen het initiatief om de drie ministers voor de Landsdómur te dagen. Volgens haar had een aanklacht tegen hen nergens toe geleid.

Racismewetgeving verdeelt Denemarken

KOPENHAGEN - Het dondert en bliksemt in de Deense politiek. De extreem-rechtse Dansk Folkeparti eist namelijk dat de wet inzake hetze tegen een volksgroep wordt geschrapt.

Toen Dansk Folkeparti in 1998 plaatsnam in het Deense parlement, Folketinget, werden de dagen van de ultra-rechtsen al geteld. Velen in Denemarken gingen ervan uit dat ze geen enkele invloed zouden hebben. Vandaag de dag, anno 2010, heeft de partij een grote achterban en beïnvloedt ze op krachtige wijze het beleid van de regering in Kopenhagen. Door de recente eis van Dansk Folkeparti om de racismewetgeving drastisch te wijzigen, is zelfs de Verenigde Naties (VN) in protest gekomen. "De paragraaf over racisme is onze laatste bescherming. Zonder die wet zal het helemaal misgaan", zegt Abdul Wahid Pedersen, imam in Kopenhagen. "Ik vind het heel erg wat er met de Deense politiek is gebeurd, dat een van de thema's waar men zich mee kan profileren en stemmen mee kan winnen een zeer onbehaaglijke anti-vreemdelingenretoriek betreft. Dat het zover is gekomen in plaats van vast te houden aan het gezond verstand dat in lange tijd is opgebouwd." In de Kopenhaagse wijk Nørrebro wonen veel moslims en imam Pedersen heeft van dichtbij gezien dat de toon jegens de Deense moslims steeds meer in hetze is overgeslagen.

Racismeparagraaf
Paragraaf 266b van het Deense Wetboek van Strafrecht wordt vaak ook de racismeparagraaf genoemd. De tekst verbiedt haatcampagnes tegen volksgroepen. Al in 1939 werd hiervan de eerste versie ingevoerd om de Deense joden tegen het oprukkende nazisme te beschermen. Het debat met als inzet of deze wet wel dan niet moet blijven bestaan, is al lang aan de gang. Echter, nu begint dit vraagstuk zijn absolute kookpunt te naderen. "Het is een ontzettend intensief debat geworden. Leden van Dansk Folkeparti hebben zich eerder dit jaar zeer haatdragend uitgelaten. Eén van hen moet zich nu voor de rechter verantwoorden", zegt Niels-Eric Hansen van het centrum voor documentatie en advies over rassendiscriminatie.

Machtsfactoren
In vijftien jaar tijd is Dansk Folkeparti met Pia Kjærsgaard aan het roer uitgegroeid van een foute club tot een van de grootste machtsfactoren binnen de Deense politiek. Na het verkiezingsdebuut in 1998 waren er niet velen die dat verwachtten. Maar al in 2001 werd Dansk Folkeparti de derde grootste partij in het Folketinget. Tegenwoordig heeft de organisatie een grote invloed op de twee partijen in de Deense regering, de liberaalconservatieven (Konservative) en de liberalen (Venstre). "Dansk Folkeparti heeft het voorstel om de racismeparagraaf af te schaffen naar voren geschoven als eis tijdens de budgetonderhandelingen. Met andere woorden, iets wat dus een heel andere context heeft", vertelt Anita Bay Bundegaard, commentaarschrijfster van de Deense krant Politiken. "Wanneer we goed begrijpen wat Dansk Folkeparti eigenlijk wil, dan weten we ook dat ze een hoge prijs rekenen indien ze niet krijgen wat ze willen. Daarom bestaat er een grote kans dat de twee regeringspartijen Danks Folkeparti tegemoet komen en haar eis inwilligen."

Troeven
Zelf weet extreem-rechts dat ze machtige troeven in handen heeft. "Natuurlijk houden we de druk op de ketel, hoewel de regeringspartijen zelf al inzien dat de betreffende paragraaf de vrijheid van meningsuiting aan banden legt en dat is onacceptabel", zegt Søren Krarup. Vanuit het perspectief van de volksrechtspraak gezien, wordt het voor Denemarken overigens erg moeilijk om de racismeparagraaf uit het wetboek te schrappen. Dat zou zowel in strijd zijn met de conventies van de VN als met de wetten van de Europese Unie (EU).

Openbaar
In feite draait alles om de vraag wat in het openbaar mag worden gezegd. De liberale denktank CEPOS houdt een oogje in het zeil en grijpt in wanneer er tot geweld wordt opgeroepen. "Als je een revisionistische historicus hebt die beweert dat de holocaust een leugen is, dat alle moslims slechts wachten op de dag dat ze genoeg aanhangers hebben om de kelen van alle Europeanen door te snijden teneinde Europa in te pikken. Of bijvoorbeeld dat alles één groot joods complot is. Zoiets moet gezegd kunnen worden, zolang het op een vreedzame wijze gebeurt", legt Jacob Mchangama, hoofdjurist van CEPOS, uit. Niettemin ziet imam Pedersen de ontwikkelingen in Denemarken met leden ogen aan. "Wanneer we terugkijken naar het Duitsland van de jaren 30, dan zien we dat de jodenvervolging ook met woorden begon. Men sprak zo denigrerend over deze bevolkingsgroep dat er onder het volk een hatelijke stemming werd opgewekt waardoor uiteindelijk de bekende gruwelijke zaken plaatsvonden..."

Noorse zeilexpeditie schrijft poolgeschiedenis

OSLO - Voor het eerst in de geschiedenis is een zeilboot erin geslaagd om in een seizoen zowel de Noordwestelijke als de Noordoostelijke Doorvaart af te leggen.

Een nieuw hoofdstuk in de poolhistorie is voltooid. In hun trimaran met de toepasselijke naam Northern Passage zeilden expeditieleider Børge Ousland en zijn bemanning in drie maanden de beide zeeroutes langs de Noordpool. Op 23 juni vertrok het vaartuig uit Oslo en afgelopen donderdag 23 september bereikte het de Lancastersont dat het oostelijkste deel van de Noordwestelijke Doorvaart markeert. Historisch gezien werden beide passages verkend teneinde vanaf Europa een alternatieve route naar de Grote Oceaan te vinden. Er waren letterlijk eeuwen nodig de vaarwegen volledig af te leggen, vooral tussen de 16de en 19de eeuw werden verscheidene expedities ondernomen om dit doel te bereiken. Zo maakte de Nederlander Willem Barentsz (1550-1597) voor het vinden van de Noordoostpassage via het uiterste noorden van Rusland een van de beroemdste reizen uit de geschiedenis. Ondanks zijn ontdekking van Spitsbergen en Nova Zembla lukte het hem niet verder te komen en stierf hij uiteindelijk op de weg terug naar de Lage Landen. Het water ten noorden van Noorwegen, het Russische schiereiland Kola en het vasteland van Noordwest-Rusland draagt zijn naam: de Barentszzee. Uiteindelijk lukte het twee afzonderlijke Scandinaviërs de routes in hun geheel af te leggen. In 1878 volbracht de Fin Adolf Erik Nordenskiöld (1832-1901) als eerste de Noordoostelijke Doorvaart. Ruim een kwart eeuw later, tussen 1903 en 1906, legde de Noor Roald Amundsen (1872-1928) de noordwestelijke variant via het noorden van Canada in zijn geheel af.

Aandacht
Met de huidige reis willen Ousland en zijn ploeg aandacht trekken voor de klimaatveranderingen op aarde. "Middels onze expeditie willen we een aantonen hoe groot de veranderingen zijn in het Arctisch gebied en hoe snel die eigenlijk plaatsvinden", zegt Ousland. "We zien ernaar uit om aan de slag te gaan met de grote hoeveelheid foto- en filmopnamen die we onderweg hebben gemaakt." De expeditieleider verklaart dat de dramatische veranderingen in het ijs van de afgelopen tijd groen licht gaven om de zeiltocht tijdens de korte Arctische zomer te volbrengen. "In de tijd van Amundsen zou het vijf tot zes jaar hebben geduurd om dezelfde afstand af te leggen met een zeilboot van glasvezel. Dit laat zien hoe dramatisch de veranderingen zijn en hoe snel het ijs smelt." Overigens zit de expeditie er nog niet op. De tocht gaat verder via Groenland en vervolgens terug naar Noorwegen, waardoor ook de volledige ronding van de Noordpool een feit wordt.

Explosievendrama vliegtuig Stockholm blijkt vals alarm

STOCKHOLM - Een passagiersvliegtuig op weg van Canada naar Pakistan heeft vanochtend een noodlanding gemaakt in Stockholm nadat er melding was gemaakt van explosieven aan boord.

Vanmorgen vroeg werden de piloten van het toestel van Pakistan International Airlines met 273 inzittenden door de Canadese politie ingeseind. Die vertelde dat ze een telefoontje hadden ontvangen met de mededeling dat zich aan boord een persoon met explosieven zou bevinden. Daarop koos de gezagvoerder om op de luchthaven Arlanda in Stockholm een voorzorgslanding te maken. Daar stond de Zweedse politie al klaar met een speciaal arrestatieteam dat de verdachte man inrekende. De overige passagiers werden geëvacueerd en later vanmiddag konden zij met de Boeing 777 alsnog koers zetten richting eindbestemming. In de tussentijd werd de man verhoord en het toestel doorzocht, maar explosieven leverde dat niet op. De 28-jarige Canadees van Pakistaanse komaf ging vervolgens vrijuit en zal morgen verder reizen. Over de anonieme beller, een vrouw, is niet veel meer bekend. Ze belde de Canadese politie vanaf een munttelefoon die vooralsnog niet te traceren valt.

Noorse tieners slechtst in condoomgebruik

OSLO - Bijna de helft van alle Noorse jongens tussen de 15 en 19 jaar heeft seks gehad met een nieuwe partner zonder een condoom te gebruiken. Daarmee sluiten ze de rij in Europa.

Vandaag verschenen de resultaten van een mondiaal onderzoek onder 5253 tieners met als inzet seksualiteit en preventie. Onder de in totaal 2231 geïnterviewde Europese jongeren komen de 200 Noren op meerdere gebieden slecht uit de bus. Van de Noorse jongens heeft 49 procent de liefde bedreven met een nieuwe partner zonder voorbehoedsmiddelen te gebruiken. Noorse meisjes doen het al niet veel beter. Vier op de tien (41 procent) had seks zonder bescherming gehad, terwijl het gemiddelde in Europa op 36 procent ligt. Zweedse jongens doen het wat dat betreft met 37 procent een heel stuk beter dan hun buren. Het onderzoek werd uitgevoerd door enquêtebureau GfK Group in opdracht van de Wereld Anticonceptiedag, komende zondag 26 september, waarop wordt stilgestaan bij de voorkoming van ongewenste zwangerschappen en seksuele aandoeningen.

Verantwoordelijk
Eén van de vragen die de onderzoekers stelden was wie er eigenlijk verantwoordelijk is voor het gebruik van voorbehoedsmiddelen. Veelal blijkt dat de jongeren uit landen waar emancipatie het verst gevorderd is het meest onzeker zijn wie er behoort te zorgen voor de condooms op het nachtkastje. In het algemeen geldt dat jongens de grootste verantwoordelijkheid dragen voor het meebrengen van preventieve middelen. Maar in Noorwegen, een land waar emancipatie hoge ogen scoort, gaat de mening van jongens en meisjes ongeveer gelijk op. Van de jongeren vindt 55 procent dat zowel hij als zij beschermende maatregelen moet nemen. In Italië daarentegen, is 66 procent van mening dat jongens dienen te zorgen voor de nodige anticonceptie.

Kennis
Over het algemeen is seksualiteit geen taboe voor tieners, maar schort het nogal aan de kennis. "Jongeren zijn behoorlijk open, alleen hebben ze een veel lager kennisniveau dan we zouden denken", verklaart verpleegkundige Berit Håvold die op een school in Trondheim ook advies geeft over seksualiteit. "Scholen zelf zouden beter moeten worden in het praten over seks en dan niet alleen maar over hoe geslachtsorganen eruitzien. Er is op de meeste scholen beter onderwijs in seksualiteit nodig. Zo bestaat er behoefte aan informatie over liefde, respect en gevolgen van seksueel actief zijn. Niet in de minste plaats jongeren bewust laten worden over geslachtsziekten, zwangerschap en uiteraard condoomgebruik."

Felle kritiek Scandinavische landen op Denemarken

GOTENBURG - Finland, Noorwegen, Zweden en IJsland uiten scherpe kritiek op Denemarken, omdat het land Scandinavische burgers die van een uitkering leven de grens overzet. Dat is tegen het Noord-Europese verdrag.

Tijdens een recente vergadering van de Noordse Raad, het samenwerkingsverband tussen de Scandinavische landen, weigerde de Deense minister van Integratie Birthe Rønn Hornbech om Noord-Europese parlementariërs te treffen. Dat betekende de druppel voor de overige landen en inmiddels ligt zelfs de eis klaar dat Kopenhagen de bond verlaat. "De regeringen in Noorwegen, Finland, IJsland en Zweden moeten de Deense regering onder druk zetten zodat zij het verdrag op dezelfde wijze interpreteren als de overige landen", zegt Ville Niinistö, voorzitter van de commissie voor burger- en consumentenzaken van de Noordse Raad. "Dat wil zeggen dat alle inwoners van Noord-Europa dezelfde rechten hebben." Sinds 2004 heeft Denemarken als enige Scandinavische staat 46 Noord-Europese burgers het land uitgezet. Minister Rønn Hornbech heeft niet willen reageren op dit gegeven, maar heeft via een woordvoerder verklaard dat Denemarken het recht heeft mensen uit te wijzen die zich schuldig maken aan criminaliteit. Echter, velen van deze mensen ontvingen een Deense uitkering en verondersteld wordt dan ook dat dit de eigenlijk reden van de uitzetting is.

Klachtenbrief
Het bestuur van de Noordse Raad heeft nu een ongebruikelijke stap genomen. Er is een klachtenbrief gestuurd naar de chef van Birthe Rønn Hornbech, de Deense premier Lars Løkke Rasmussen. Deze brief heeft intussen een storm van binnenlandse kritiek op de al omstreden integratiebewindsvrouwe opgeleverd. Commentaar van de kant van Løkke Rasmussen laat voorlopig nog op zich wachten. Vermoedelijk heeft de Deense regeringsbaas het te druk met orde op zaken te stellen in eigen gelederen. Enkele dagen geleden betitelde Marianne Jeveld, de voormalige fractievoorzitter van de sociaalliberalen, Rønn Hornbech nog als 'trekpop van de Deense Volkspartij', de anti-immigratiepartij van Denemarken.

Regeringspartijen komen haar te kort voor meerderheid

GOTENBURG - Slechts 297 stemmen, dat is wat de regeringscoalitie in Zweden te kort komt voor een relatieve meerderheid in het parlement. Nooit eerder was het verschil in de Zweedse verkiezingen zo klein.

Afgelopen nacht werden de stemmen nog eens nageteld. De huidige regeringsalliantie van premier Fredrik Reinfeldt - bestaande uit liberaalconservatieven, kristendemocraten en liberalen - krijgt 2.929.771 stemmen. Het aantal Zweden dat de voorkeur gaf aan de roodgroene oppositie - sociaaldemocraten, groenen en socialisten - komt uit op 2.591.827. Daarmee loopt de coalitie op twee zetels na een meerderheid van 175 zetels in de Rijksdag (Riksdag) mis. De uitslag betekent dat Reinfeldt en zijn regeringspartners nu toch compromissen zullen moeten sluiten met de oppositie teneinde aan de macht te blijven. Vooralsnog wil de premier geen uitspraken doen over de officiële verkiezingsuitslag en zal hij, zoals eerder aangekondigd, om de tafel gaan met de Milieupartij (groenen) om samenwerking te bespreken.

Kleiner
Voorts waren de verschillen op lokaal en regionaal niveau nog kleiner. In de gemeente Gotenburg kon de liberale partij, Folkpartiet, het voor het zeggen krijgen, maar kwam ze slechts 19 stemmen te kort om de sociaaldemocraten te verslaan. Nog krapper was het verschil in de regio Värmland waar dezelfde liberalen op een luttele zeven stemmen na de meerderheid in de volksvertegenwoordiging van dit district aan haar neus voorbij zag gaan.

Historische olievondst Groenland

EDINBURGH/QAASUITSUP - Voor het eerst in de geschiedenis is er bij Groenland olie ontdekt. De Schotse oliemaatschappij Cairn Energy vond de voorraden in de Baffinbaai, aan de Groenlandse westkust.

De eerste chemische analyses bevestigen dat het gaat om twee verschillende soorten olie. Onafhankelijke laboratoria in Groot-Brittannië zijn momenteel bezig de monsters verder te onderzoeken. In de boorputten kwam het bedrijf eveneens gasvoorraden tegen. "De aanwezigheid van olie en gas bevestigt dat we te maken hebben met actieve voorraden aardolie en dat is in dit zeer vroege stadium van ons onderzoek een enorme opsteker", reageert Bill Gammel, de hoogste baas van Cairns opgetogen. Hoeveel olie en gas zich exact in de Groenlandse zeebodem bevindt, valt op dit ogenblik nog niet te zeggen. Cairns Energy deed de vondst op een diepte van circa 400 meter. Indien er grote voorraden worden aangetroffen, kan dat een belangrijke bijdrage leveren aan de economie van Groenland. Een gegeven dat Denemarken niet onberoerd zal laten, aangezien Kopenhagen de Groenlandse huishouding vandaag de dag met forse financiële injecties op orde houdt. Eerder vonden de Schotse olieboorders in hetzelfde gebied gas, maar toen bleek dat er niet genoeg fossiele brandstof op commerciële wijze kon worden gewonnen, besloot het bedrijf verdere boringen op te geven.

Greenpeace
Echter, terwijl de vondst van olie in het gunstigste geval kan leiden tot volledige zelfstandigheid van het grootste eiland ter wereld is het omhooghalen van de voorraden zeker niet zonder gevaar, meent onder meer Greenpeace. "Hier waren we de hele tijd al bang voor", zegt Greenpeace-klimaatdeskundige Jon Burgwald. "We weten nog niet of ze de voorraden commercieel kunnen exploiteren, maar wanneer dat wel zo is, dan staat de deur naar een olie-avontuur, uiteraard in negatieve zin, wagenwijd open. De grote oliemaatschappijen staan al te trappelen van ongeduld om met de boringen te beginnen." Een andere zorg is hoe een eventuele olieramp het hoofd kan worden geboden. Door de extreme omstandigheden op Groenland zal dat een hele klus worden. Bovendien staat de Groenlandse natuur als zeer kwetsbaar te boek. Indien een olielekkage vlak voor het aanbreken van het winterseizoen plaats zou vinden, kan de olie pas na de dooi van het ijs worden opgeruimd. Om deze reden heeft het bestuur op Groenland dan ook geëist dat Cairn Energy haar boringen uiterlijk aan het eind van deze maand afrondt.

Hackers zetten privégegevens anti-immigrantenpartij online

GOTENBURG - Zweedse hackers hebben een lijst met 5700 namen van leden of sympathisanten van de anti-immigratiepartij Sverigedemokraterna (Zweden-democraten, SD) op het internet gezet.

Volgens SD-mediaspecialist Erik Almqvist bevat de lijst namen, telefoonnummers en adressen en is afkomstig van een eerdere website. "Sverigedemokraterna heeft niets van die gegevens ingevoerd, maar het zijn de mensen zelf die dat op onze oude website hebben gedaan." SD heeft van het voorval inmiddels bij de politie aangifte gedaan. Almqvist meent dat het publiceren van de gegevens een methode is om sympathisanten schrik aan te jagen. "Eigenlijk is het niet eens gevoelig informatie, maar we weten dat er een sterke dreiging tegen leden van onze partij bestaat", vertelt hij.

Slechte computerbeveiliging
IT-expert Joakim von Braun zegt dat de daders zich schuldig hebben gemaakt aan een reeks overtredingen. Tegelijkertijd toont hij zich kritisch tegenover de slechte computerbeveiliging bij de SD. "Vreemd dat de SD zich niet beter beschermt, terwijl ze ook al eerder tijdens de verkiezingscampagne onder vuur lagen. De wet op persoonsregistratie schrijft voor dat een organisatie gevoelige informatie op een veilige manier dient te beschermen." Eén van de slachtoffers van de hackers zegt dat hij niet verbaasd is dat de website werd gekraakt. "Er bestaat momenteel in Zweden zo'n haat tegen de partij dat dit te verwachten viel. Het jaagt vooral de mensen angst aan die hun gegevens hadden achtergelaten en er op vertrouwden dat ze anoniem konden blijven."

Verdachte hotelexplosie bevestigt eigen identiteit

KOPENHAGEN - Lors Doukaiev is inderdaad Lors Doukaiev. Eerder vandaag bevestigde de verdachte van een mislukte bomaanslag in een hotel in Kopenhagen zelf zijn identiteit.

Tijdens een rechtszitting vandaag in een rechtbank in de Deense hoofdstad bekrachtigde de 24-jarige Tsjetsjeen zijn naam. De eerste keer dat hij voor een rechter verscheen, liet hij hierover niets los. Na de ontploffing op vrijdag 10 september in Hotel Jørgensen in het centrum van Kopenhagen werd Doukaiev in een naburig park opgepakt. Hij had door de explosie verwondingen opgelopen in zijn gezicht en aan zijn armen, maar weigerde iets over zijn identiteit los te laten. Maar nadat de politie zijn bagage had onderzocht, kwamen steeds meer puzzelstukjes op hun plaats terecht. Zo had de jonge verdachte een vuurwapen met kogels en een busticket naar België in zijn tas. Door nauwe samenwerking met de Belgische politie had justitie in Denemarken afgelopen woensdag al sterke vermoedens over wie er schuilging achter het opgezwollen gelaat.

Neonazipartij neemt plaats in Zweedse gemeenteraad

GRÄSTORP - De verkiezingen in Zweden van gisteren had meerdere verrassingen in petto, want nu blijkt dat ook de neonazistische Svenskarnas Parti een zetel heeft veroverd in de gemeenteraad van het West-Zweedse Grästorp.

"Volgens mij is dit een grotere klap in de verkiezingen dan het nieuws dat Sverigedemokraterna in de Rijksdag is gekomen", reageert Daniel Poohl, hoofdredacteur van Expo, een tijdschrift dat racisme, antisemitisme en vreemdelingenhaat in kaart brengt. "Het is voor het eerst sinds de jaren 40 dat Zweden een nazistische partij in een volksvertegenwoordiging krijgt." Svenskarnas Parti (Partij van de Zweden, SVP) is ontstaan uit Nationalsocialistisk Front, ooit de grootste neonazipartij van Zweden. Gedurende de parlementsverkiezingen van gisteren konden de Zweedse kiesgerechtigden eveneens hun stem uitbrengen voor hun gemeenteraad en provinciebestuur. In Grästorp ontving de SVP 2,8 procent van de stemmen wat genoeg was voor een zetel. "Dit is zorgwekkend en zal zeker op korte termijn het beeld van Grästorp beïnvloeden", zegt Roger Andersson, voorzitter van het gemeentebestuur - een functie die zou kunnen worden vergeleken met die van burgemeester. De SVP wil een asielzoekerscentrum in de gemeente stoppen. Maar desondanks gelooft Andersson toch dat veel kiezers zijn gelokt door beloften van de partij voor betere ouderenzorg en de inkoop door de gemeente van lokaal vervaardigde producten. Andersson: "De mensen weten vermoedelijk niet precies waarop ze hebben gestemd."

Vreemdelingenhaat
Echter, Poohl deelt die mening niet. "Natuurlijk weten de kiezers dat. Ze hebben op de partij gestemd, omdat ze het eens zijn met diens vreemdelingenhaat, de in dit geval puur racistische politiek. Maar toch echt niet vanwege hun opvatting over de ouderenzorg." De gemeente Grästorp wil de vluchtelingenopvang verminderen. "We krijgen hier 30 vluchtelingen, hoewel we daar geen plaats voor hebben", meent Andersson. "We willen het aantal dan ook verlagen tot 20 wat wel moet lukken." Overigens valt de gemeenteleider niet te spreken over het feit dat de zetel voor de SVP zal worden ingenomen door fractievoorzitter Daniel Höglund. "Hij heeft zich hier pas in het voorjaar in laten schrijven. Hij komt hier niet eens vandaan..." Namens de SVP was niemand bereid te reageren op de ontwikkelingen in Grästorp.