zondag 18 april 2010

Vulkanische as, een minuscule sloper

GOTENBURG - Europa is geheel in de ban van aswolken uit de vulkaan bij de gletsjer Eyjafjallajökull in IJsland. Het luchtvaartverkeer ligt al dagen stil. Maar waarom is dit vulkanische materiaal eigenlijk zo riskant?

We hebben allemaal de prachtige beelden gezien van de hoestende en proestende vulkaan in het zuiden van IJsland. Omvangrijke grijze en zwarte rookpluimen banen zich een weg van de krater naar de atmosfeer richting het Europese continent. Vliegtuigen staan aan de grond genageld, terwijl veerbootrederijen en spoor- en busmaatschappijen gouden tijden doormaken. Vulkanische as is letterlijk een minuscuul verschijnsel met grote consequenties. De materie bestaat uit steengruis en glas, tefra genoemd, en gewoonlijk kleiner dan twee milimeter in doorsnede. Behalve dat deze stof begrijpelijkerwijze ongezond is voor levende wezens, vormen de asdeeltjes een groot gevaar voor motoren. Onder andere die van vliegtuigen.

Schurende effect
De as kan het luchtvaartverkeer op meerdere manieren schade toebrengen. Het schurende of zelfs slopende effect van de deeltjes in de lucht kan resulteren in het feit dat vensters van de cockpit beschadigd raken. Dit kan in het slechtste scenario de piloten het zicht ontnemen. Ook bestaat er kans op het dusdanig toetakelen van het toestel dat het draagvermogen wordt aangetast of dat het vliegtuig uit balans raakt. Vulkanische stof kan tevens belangrijke instrumenten, zoals sensoren, verstoppen. Hierdoor krijgen piloten verkeerde informatie over bijvoorbeeld de hoogte en snelheid van het vliegtuig. Een ander risico is dat de radiocommunicatie tussen cockpit en verkeersleiding wordt verstoord, omdat de asdeeltjes elektrisch geladen zijn. As en stof kunnen tevens tevens grote schade aan vliegtuigmotoren veroorzaken. Wanneer stukjes vulkaangesteente in de turbines terechtkomen, smelten ze door de hoge temperatuur samen met de rotorbladen en andere bewegende delen. De gevolgen zijn niet zelden desastreus: instabiele motoren en in het ergste geval een algehele stop van de voortstuwing in de lucht.

As uit IJslandse vulkaan gevaar voor paarden

REYKJAVIK - IJslandse paardeneigenaars zijn vanochtend speciaal gewaarschuwd: de neerslag van as kan een gevaar voor hun dieren vormen.

In een persbericht van de Voedings- en Diergeneeskundige Autoriteiten in IJsland worden paardenhouders opgeroepen op hun hoede te zijn voor door de vulkaan uitgestoten as. Daar waar grote hoeveelheden neerkomen, dienen paarden naar binnen te worden gehaald. Volgens de weervoorspellingen bestaat het grootste risico voor neerslag van as in de provincie Rangávallasýsla met de actieve vulkaan bij de gletsjer Eyjafjallajökull. Voor de paarden is het gevaarlijk de as in te ademen, met stof verontreinigd water te drinken en voeder met asdeeltjes te eten. In dat geval moeten de dieren binnen worden verzorgd indien ze niet naar veiligere locaties kunnen worden overgebracht. Paarden werden aan het einde van de negende eeuw speciaal door de Noorse Vikingen naar IJsland gebracht. Al honderden jaren wordt dit ras gefokt zonder dat er paarden van buitenaf aan te pas komen. Intrigerend is dan ook dat de IJslander direct van het Europese oerpaard afstamt.
 
Copyright © 2010 DeNoordse.nl. Alle rechten voorbehouden