maandag 31 mei 2010

Slechte koolhydraten kunnen leiden tot hartinfarct

ÅRHUS - Verzadigde vetzuren zijn niet goed voor het hart, maar ook niet het allerslechtst. Een Deense studie wijst uit dat juist degene die verzadigde vetzuren vervangt door slechte koolhydraten een groter risico loopt om door een hartinfarct te worden getroffen.

Al meer dan 30 jaar lang wijzen voedsel- en warenautoriteiten ons erop vooral te minderen met vet eten, in elk geval verzadigde vetten. Op die manier kan de kans op hart- en vaatziekten worden verlaagd. Maar nu is een nieuwe generatie onderzoeken verschenen die juist aantoont dat de rol van verzadigde vetzuren wordt overschat en dat voedsel met weinig calorieën een grotere bedreiging voor de rikketik kan vormen wanneer voor het verkeerde alternatief wordt gekozen. Een uitgebreide Deense studie laat zien hoe het kan gaan als slechte of snelle koolhydraten, zoals witbrood en geraffineerde suiker, de plaats innemen van verzadigde vetten. Iedere keer dat vijf procent verzadigde verzuren werd vervangen door snelle koolhydraten steeg de kans op een hartaandoening met 33 procent, schrijven de onderzoekers in het nieuwste nummer van American Journal of Clinical Nutrition.

Middelbare leeftijd
Voor de studie - met de naam Diet - werden tussen 1993 en 1997 ruim 53.644 mannen en vrouwen van middelbare leeftijd gerecruteerd en vervolgens twaalf jaar lang gevolgd. Tijdens deze periode werden in de groep 1943 mensen getroffen door een hartinfarct. Het onderzoek is tot dusver het grootste dat op een moderne wijze is uitgevoerd zodat het mogelijk bleek om na te gaan hoe gezondheid door vet en koolhydraten van verschillende kwaliteit wordt beïnvloed. Toch zijn niet alle koolhydraten slecht te noemen. Zo ging de kans op een hartkwaal iets omlaag voor de proefpersonen die van verzadigde vetzuren overstapten op volkorenproducten. "Teveel verzadigde vetten zijn niet goed, maar toch niet zo gevaarlijk als koolhydraten van slechte kwaliteit", verklaart wetenschapster Marianne Uhre Jakobsen die is verbonden aan het academisch ziekenhuis van Århus.

Langzame koolhydraten
Dat betekent overigens niet dat verzadigde vetten nu weer kunnen. Het is nog steeds beter om energie te halen uit volkorenproducten en andere langzame koolhydraten met een laag GI (= glykemische index en is een maat voor het effect van koolhydraten op de bloedsuikerspiegel). Het nuttigste zou een verandering naar meervoudig onverzadigde vetzuren zijn, alleen is dit nog immer een schaars goed. "Bij een dergelijke vergelijking zijn verzadigde vetten net zo gevaarlijk zoals ons altijd is voorgehouden. Wit stokbrood met roomboter is echt ongezond, maar we eten er nog steeds teveel van." Volgens haar zijn onderzoekers en autoriteiten teveel gefocust op het waarschuwen voor verzadigd vet dat ze zijn vergeten om het risico van alternatieven te bekijken. "Ergens moeten we onze energie vandaan halen en de waarschuwing voor vet heeft geleid tot een groeiende consumptie van koolhydraten. Helaas in de meeste gevallen van het slechte soort. Echter, ook volkorenproducten bevatten vaak maar een klein aandeel volkoren. Eigenlijk dienen de regels te worden aangescherpt."

Analyse
Afgelopen winter publiceerde Marianne Uhre Jakobsen in samenwerking met een internationale groep onderzoekers een analyse van elf grote studies gebaseerd op gegevens van bijna 350.000 mensen. De conclusie luidde dat degenen die minder verzadigde vetten waren gaan eten, ten gunste van meervoudig onverzadigde vetten, duidelijk een lager risico op een hartkwaal hadden. Voor iedere keer dat er vijf procent minder verzadigd vet werd gegeten, ging de kans op een hartinfarct met maar liefst 25 procent naar beneden. Daarentegen werd geen effect waargenomen bij mensen die waren overgestapt naar enkel onverzadigde vetzuren, die voorkomen in onder meer olijf- en koolzaadolie, en een iets hoger risico voor degenen die meer koolhydraten waren gaan eten.

zondag 30 mei 2010

Kroonprinses Victoria en haar Daniel in ondertrouw

STOCKHOLM - De Zweedse kroonprinses Victoria en haar verloofde Daniel Westling hebben vandaag hun eerste lysning, de vorstelijke ondertrouw, afgelegd.

Op 19 juni stappen Victoria en Daniel in Stockholm in het huwelijksbootje. Maar voordat het zover is gaan de koninklijke tortelduifjes eerst in ondertrouw. In het Zweeds heet dit lysning en bestaat uit drie etappes. Gedurende drie zondagen voor de feitelijke huwelijksceremonie hebben familieleden en naasten van de bruid en bruidegom gelegenheid om in de kerk eventuele bezwaren tegen de echtverbintenis in te brengen. Vandaag vond de eerste plechtigheid plaats in Slottskyrkan, de kerk van het koninklijk paleis te Stockholm. Na afloop ontving het aanstaande bruidspaar uit handen van premier Fredrik Reinfeldt een cadeau van het Zweedse volk: een glasservies bestaande uit 1000 mondgeblazen drinkkelken. Overigens werd tevens bekend gemaakt dat Daniel Westling na de huwelijkse zegening het predicaat prins verwerft. Vanaf die dag dient de burgerjongen van origine officieel aangesproken te worden met 'Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Daniel'.

In zwang
Lysning kwam in Zweden tijdens de dertiende eeuw in zwang en overleefde de zestiende eeuwse reformatie. Pas in 1968 besloot de Riksdag, het Zweedse parlement, om het formeel af te schaffen. Burgers die vandaag de dag tegen een huwelijk (wettelijk ondersteund) bezwaar willen maken, kunnen daarvoor alleen nog terecht bij de Zweedse belastingdienst. Tegenwoordig bestaat lysning als traditie louter nog voor koninklijke trouwerijen.

zaterdag 29 mei 2010

Denen zijn meest enthousiaste pijprokers van Europa

KOPENHAGEN - De Denen roken net zoveel sigaretten vergeleken met andere inwoners van de Europese Unie (EU). Maar als het aankomt op het roken van de pijp dan staan deze Scandinaviërs op eenzame hoogte.

Niet minder dan 17 procent van de Deense bevolking zegt in een enquête door EU-onderzoeksbureau Eurobarometer wel eens of zelfs vaker een pijpje op te steken. Daarmee staat Denemarken duidelijk bovenaan de lijst van pijplurkende landen in de Europese Unie. Acht procent van de Deense ondervraagden zegt iedere dag pijp te roken, terwijl in andere EU-lidstaten dat percentage niet eens boven de één procent uitkomt. Uffe Ellemann-Jensen, de vroegere Deense minister van Buitenlandse Zaken, werd in zowel 1986 als 2003 uitgeroepen tot 'Pijproker van het Jaar' door pijprokersvereniging Nordisk Tobakskollegium. Bij hem bestaat er geen twijfel over waarom de Denen zo graag een dampende tabakspijp tussen de lippen hebben. "Dat is omdat het roken van de pijp synoniem staat voor oplettendheid en aandacht. En zo willen de Denen graag zijn", zegt de voormalige leider van de liberale partij.

Invloed
Hij benadrukt tevens wat voor belangrijke invloed Deens geproduceerde pijptabak heeft, aangezien die over de hele wereld wordt gerookt. "Ik ben ooit in Duitsland verkozen tot 'Pfeifenraucher des Jahres' in een zeer uitgebreide ceremonie met kamermuziek en alles erop en eraan. Toen werd daar ook Deense pijptabak tevoorschijn gehaald", zegt de vroegere bewindsman. Ondanks de mooie titels die hij heeft verworven, heeft hij om gezondheidsredenen de pijpen en tabak nu toch aan de wilgen gehangen; om precies te zijn in een koffer op zolder gestopt. "Ik ben ouder en zwakker geworden. Of in ieder geval, ik hoop ouder te worden. Het is vooral daarom."

vrijdag 28 mei 2010

Verschijning zanggors verrast Zweedse vogelaars

KUNGSBACKA - Vogelliefhebbers in Zweden tonen zich aangenaam verrast door een onaangekondige bezoeker uit Noord-Amerika: de zanggors.

Voor het eerst in de geschiedenis heeft dit vogeltje zich in Zweden laten zien. Vogelspotters waren dan ook euforisch over deze speciale visite. Het gevleugelde beestje werd gevangen en geringd op het eiland Nidingen voor de kust van het West-Zweedse Kungsbacka. De zanggors (Melospiza melodia) is normaal gesproken een veelgeziene gast in de Verenigde Staten en Canada. Het is een trekvogel, want vooral de zanggorzen uit Canada vliegen ieder jaar naar de zuidelijke staten van Amerika teneinde te overwinteren. Ook zijn naam berust niet puur op toeval, omdat het vogeltje over een stevige, aangenaam klinkende zangstem beschikt. De zanggors leeft voornamelijk van insecten en zaden. Het is voor de tweede keer in korte tijd dat een zeldzame vogel in Zweden wordt waargenomen; eerder deze maand nog ving de vogelwacht op het eiland Öland een cirlgors die anders de regio Middellandse Zee als leefgebied heeft.

Staking ambtenaren legt Noors openbaar leven lam

BERGEN - "Nu is het oorlog en we gebruiken alle middelen die we tot onze beschikking hebben." Spierballentaal van de grootste Noorse vakbond LO; niet minder dan 17.000 gemeente-ambtenaren zijn vanmorgen in staking gegaan.

Personeel van kinderdagverblijven, scholen en ziekenhuizen in heel Noorwegen - op de hoofdstad Oslo na - hebben het werk voor onbepaalde tijd neergelegd. De staking is de grootste in 30 jaar tijd. Het stuklopen van de onderhandelingen over loonsverhoging voor lokale overheidsdienaren gistermiddag resulteerde vanochtend in de massale werkonderbreking. Vooral grote steden als Bergen, Trondheim, Stavanger, Kristiansand en Tromsø werden door de staking getroffen. In Oslo bereikten de werkgevers en vakbonden vanmorgen alsnog een akkoord waardoor een dreigende staking hier uiteindelijk van de baan was. Het belangrijke struikelblok in de gesprekken is de gelijktrekking van het salaris van de vrouwelijke ambtenaren met dat van hun mannelijke collega's. Maar aangezien liefst drie van de vier gemeente-ambtenaren vrouw zijn, zullen bij een overeenkomst de kosten voor de gemeenten ineens de pan uitrijzen. Onder staatsambtenaren is de verhouding man-vrouw beter verdeeld.

donderdag 27 mei 2010

Nog geen officieel einde aan IJslandse vulkaanuitbarsting

REYKJAVIK - De IJslandse autoriteiten durven het nog niet aan om de gletsjervulkaan Eyjafjallajökull formeel als slapend te bestempelen. Wellicht dat een dusdanig bericht volgende week naar buiten kan worden gebracht.

Nog altijd wordt er in de gletsjer minimale activiteit waargenomen en ook satellietbeelden bevestigen dat de oppervlakte kleine veranderingen vertoont. De buitenkant van de gletsjer is momenteel onstabiel vanwege een dikke laag as die het risico op een modderlawine vergroot. In een vroeg stadium van de eruptie kwamen ten zuiden van de vulkaan al twee modderstromen op gang. De komende dagen zullen de ontwikkelingen rondom Eyjafjallajökull nauwlettend in de gaten worden gehouden. "Vulkanische uitbarstingen nemen doorgaans gelijkmatig af voordat ze definitief ten einde zijn", verklaart geofysicus Páll Einarsson. "De activiteit in Eyjafjallajökull stopte daarentegen abrupt. Het is dan ook verstandig om even te wachten met de verklaring dat de eruptie helemaal voorbij is." Overigens bestaan er volgens Einarsson geen indicaties dat de naburige Katla, een van de grootste vulkanen van IJsland, nu op het punt van uitbarsten staat. In plaats daarvan is die kans des te groter voor de vulkanen Grímsvötn en Hekla. Deze eveneens in het zuiden van IJsland gelegen vulkanen kunnen volgens de geofysicus ieder ogenblik tot uitbraak komen.

Roofoverval op veilinghuis Bukowskis

STOCKHOLM - Het bekende Zweedse veilinghuis Bukowskis in Stockholm is eerder vandaag op klaarlichte dag beroofd. De daders gingen er met juwelen ter waarde van 1,24 miljoen euro vandoor.

Rond lunchtijd drongen drie gewapende mannen het gebouw in het centrum van de Zweedse hoofdstad binnen. Op dat moment bevonden ongeveer 50 bezoekers zich in de toonzaal van het veilinghuis, maar niemand raakte gewond. De buit bestond voornamelijk uit sieraden die begin volgende maand tijdens de traditionele lenteveiling onder de hamer zouden gaan. Naar verluid namen de rovers rond de 300 juwelen mee. Na de overval vluchtte het drietal in een huurauto die even later een paar straten verderop werd teruggevonden. "Onze focus op dit ogenblik is om onze medewerkers en bezoekers die door de overval zijn getroffen te steunen. Velen zijn natuurlijk erg geschokt en in de eerste plaats willen we hen bijstaan", zegt Bukowskis-directeur Caroline Talsma. Niettemin bevestigt ze dat de verkoop bij opbod gewoon zal doorgaan. "Morgen zullen we andere voorwerpen voor de veiling tonen en daarvoor hebben we strengere veiligheidsmaatregelen genomen."

woensdag 26 mei 2010

Noorse titelkandidaten maken geen misstap

TROMSØ - De favorieten voor het kampioenschap in de Noorse Tippeligaen hebben ook in de dertiende speelronde geen fout gemaakt. Zowel Tromsø IL als BK Rosenborg kaapte in hun respectieve wedstrijden drie belangrijke punten weg.

Het gat tussen Tromsø en Rosenborg is maar drie punten. Iedere speeldag lijkt daarom op een finale in Noorwegen. De lijstaanvoerder uit het hoge noorden, en tevens de noordelijkste profvoetbalclub ter wereld, versloeg in eigen huis Vålerenga IF met 2-1. Concurrent Rosenborg pakte op knappe wijze de winst op Viking FK in Stavanger. De gasten uit Trondheim stonden al na een half uur door een rode kaart met tien man op het veld. Tot overmaat van ramp leidde de thuisclub op dat ogenblik ook nog met 1-0 door een treffer van Patrik Ingelsten, ex-Sc Heerenveen. Maar Rosenborg toonde wilskracht en mede dankzij een benutte strafschop in de allerlaatste minuut van de wedstrijd greep de huidige titelhouder met 1-2 de zege. Aalesunds FK rukte door een 3-1 overwinning op Strømsgodset IF uit Drammen weer op naar de derde plek.

Zweden
Met vijf punten voorsprong op naaste belager Malmö FF gaat Helsingborgs IF in Zweden de zomerstop in. Beide clubs speelden op de veertiende speeldag een thuiswedstrijd tegen twee verrassende subtoppers. Helsingborg ontmoette in het eigen Olympia Stadion Halmstads BK, de club van middenvelder Alexander Prent (ex-NEC, ex-TOP Oss). Met veel moeite pakte de gastheren uiteindelijk een zwaarbevochte 2-1 winst. Dezelfde cijfers stonden op het scorebord bij Malmö FF-IF Brommapojkarna en ook hier moest de thuisclub, waar Rick Kruys in het laatste kwartier inviel, diep door het stof om de bezoekers uit Stockholm terug te wijzen. In het weekeinde van 17 en 18 juli wordt de competitie in Zweden weer hervat.

dinsdag 25 mei 2010

SAS overweegt in te zetten op hogesnelheidstrein

OSLO - Wat doe je als luchtvaartmaatschappij wanneer je jaar in, jaar uit verlies draait? Inderdaad, je denkt net zoals SAS serieus na om je centen in te zetten op... de hogesnelheidstrein.

Dat luchtvervoerder SAS in deze huidige tijd geen bijster goede zaken doet, mag geen verrassing meer heten. De Scandinavische luchtvaartmaatschappij worstelt al tijdenlang met verliezen en zelfs drie van de eigenaars, te weten de regeringen van Zweden, Denemarken en Noorwegen, willen wel af van hun zorgenkindje. Maar wellicht is redding nabij. Tenminste, in Noorwegen dan. SAS overweegt namelijk om te investeren in de hogesnelheidstrein. Momenteel bekijkt een speciale werkgroep van de Noorse overheid naar de mogelijkheden één of meer van de zes actuele trajecten in het land verder uit te bouwen. "Het is een spannende gedachte en we volgen de ontwikkelingen dan ook op de voet", zegt Kenneth Vikse, woordvoerder van SAS. "In Noorwegen hebben we nog geen concrete plannen, maar we kijken naar hoe er op het Europese continent mee om wordt gegaan."

Samenwerking
Hij doelt daarmee op de samenwerking tussen luchtvaartmaatschappijen Air France/KLM en Lufthansa met leveranciers van snelle treinen. Door exploitatie van nieuwe hogesnelheidslijnen komt er een gloednieuwe markt bij. In Scandinavië heeft SAS zo al een samenwerkingsdeal gesloten met de Zweedse spoorwegen SJ. Vikse: "In Zweden biedt SAS een jaarkaart aan die zowel in het vliegtuig als in de trein kan worden gebruikt. Dit is de eerste stap op weg naar een volledig geïntegreerde samenwerking."

Marktaandeel
Op een flink aantal Europese reistrajecten heeft de hogesnelheidstrein een aanzienlijk marktaandeel van vliegmaatschappijen afgepakt. Een extra grote punt van de taart pakt de trein wanneer deze in tweeënhalf uur of minder van stadscentrum tot stadscentrum kan rijden. Dit zijn ervaringen waar SAS gretig kennis van neemt. "Als de hogesnelheidstrein inderdaad met de luchtvaart concurreert, bijvoorbeeld op het traject Bergen-Oslo, dan is er geen enkele aanleiding om te denken dat het hier anders zal lopen dan op het continent", vult Vikse aan. "Daar heeft het zelfs geleid tot het verdwijnen van lijnvluchten. Het vliegtuig is er door de trein weggeconcurreerd".

FC Twente contracteert Zweeds talent

BORÅS/ENSCHEDE - FC Twente heeft de talentvolle Zweedse voetballer Emir Bajrami binnengehaald. De kersverse landskampioen neemt de aanvallende middenvelder over van IF Elfsborg uit Borås.

De 22-jarige Bajrami, die werd geboren in Kosovo, speelde ruim vierenhalf jaar voor de club uit de Zweedse eredivisie, Allsvenskan. Daar ontpopte hij zich tot een uiterst begaafde speler die op het veld zowel aan de rechter- als aan de linkerkant uit de voeten kan. In 2009 was hij de smaakmaker van het Zweedse team tijdens het Europese Kampioenschap voor spelers onder de 21 jaar. Komende dinsdag ondergaat hij een medische keuring en zal bij een positieve uitslag direct een meerjarig contract tekenen. Wat Twente exact heeft neergeteld voor Bajrami is niet bekendgemaakt, maar volgens Zweedse berichten is het geldbedrag het hoogste in de geschiedenis van Elfsborg en zelfs een van de grootste transfersommen ooit in het Zweedse betaald voetbal.

maandag 24 mei 2010

Winter deelt plaagstootjes uit in Scandinavië

LAMPELAND - De afgelopen dagen leek het wel hoog zomer in sommige delen van Noord-Europa. Toch heeft koning Winter blijkbaar nog geen zin in reces: in de Noorse provincie Buskerud viel namelijk weer een pak sneeuw.

In de omgeving van de stad Kongsberg heeft het vanavond gesneeuwd. Onder meer in Lampeland, even ten noorden van Kongsberg, was de verbazing groot toen er na een flink aantal warme dagen ineens weer verse vlokken vielen. "Ik snapte er niets van. Ik kwam uit de zon in Sandefjord dus dit was niet precies wat ik vandaag had verwacht", vertelt Britt Bergan uit Lampeland. Met een temperatuur van slechts drie graden boven nul en sneeuw op de grond overwoog Bergan om haar auto maar weer te voorzien van winterbanden. "Op de auto lag sneeuw en dat terwijl ik dacht dat de zomer was begonnen." De sneeuwval in de regio Kongsberg heeft ook voor verkeersproblemen gezorgd. Desondanks gelooft meteoroloog Øyvind Johnsen niet dat er de komende dagen nog meer wits uit de hemel zal vallen, althans niet op lagere hoogten. "We hebben hier te maken met een koude en onstabiele atmosfeer. De warme lucht stijgt ver en komt snel als neerslag terug naar beneden. Zo snel dat het niet meer lukt om nog te smelten." Terwijl het noorden van Noorwegen voorlopig kan rekenen op mooi weer mogen de bewoners van de oostelijke provincies zich voorbereiden op voortdurende wisselvalligheid met maximale temperaturen van 14 tot 15 graden.

Zweedse makelaar organiseert huiskijkdag voor singles

STOCKHOLM - Zweden die op zoek zijn naar nieuwe woonruimte én een levensmaatje kunnen nu twee vliegen in één klap slaan. Een makelaarskantoor gaat op speciale kijkdagen huis- en partnerspeurders samenbrengen.

Het lijkt het ultieme voorbeeld van het nuttige met het aangename verenigen. Zweedse alleenstaanden die op snor zijn naar een ander appartement kunnen op korte termijn terecht op een speciale open dag waar ze kunnen kijken naar een nieuw optrekje alsmede kunnen flirten met andere geïnteresseerden. Makelaarskantoor Fastighetsbyrån uit Stockholm kwam op het idee nadat het een onderzoek had uitgevoerd waaruit bleek dat dit een gat in de markt kan zijn. "Ruim de helft van de singles heeft aangegeven dat men binnen een jaar van woning wil ruilen. Waarom dan niet twee vliegen in één klap slaan?", zegt Johan Vesterberg, woordvoerder van Fastighetsbyrån. "Tijdens de kijkdag krijgen de singles eten en drinken aangeboden en hebben dan de keuze om na afloop naar een cafeetje in de buurt te gaan teneinde daar elkaar beter te leren kennen."

Hoogste dichtheid
Zweden heeft de hoogste dichtheid aan alleenstaanden van heel Europa. In veel steden bestaat meer dan de helft van alle huishoudens uit singles. De meesten van hen hebben een huurwoning en een groot deel van deze groep wil binnen afzienbare tijd verhuizen naar een koopwoning of vrijstaand huis. In Stockholm zien deze cijfers er iets anders uit. Koopwoningen zijn onder alleenstaanden in de Zweedse hoofdstad het meest voorkomend en zij willen in vergelijking met singles in de rest van het land inzake huisruil graag weer eigenaar worden.

zondag 23 mei 2010

IJslandse vulkaan lijkt tot bedaren gekomen

REYKJAVIK - Voorlopig ziet het ernaaruit dat de gletjservulkaan Eyjafjallajökull tot rust gekomen is. In de krater valt momenteel geen activiteit te bekennen.

Eerder vanmiddag vertelde Magnús Tumi Gudmundsson, geofysicus aan de universiteit van IJsland, dat de uitbarsting van Eyjafjallajökull was gestopt. "Wat ik kan bevestigen is dat er momenteel geen activiteit in de krater valt waar te nemen. In ieder geval komt er niet meer magma naar boven, alleen maar stoom." Wel benadrukte hij dat er niet met zekerheid kan worden gezegd of de eruptie geheel ten einde is. "Tijdens de uitbarsting van 1821-23 hield de vulkaan zich ook enige tijd gedeisd, maar nam de activiteit uiteindelijk weer toe. We moeten dus afwachten of de vulkaan daadwerkelijk rustig blijft." De afgelopen dagen zijn zeer weinig aardbevingen genoteerd wat eveneens een aanwijzing kan zijn dat de berg is uitgebulderd.

Deense chirurg met operatieverbod actief in Zweden

HUDIKSVALL - Een Deense chirurg met een operatieverbod in Noorwegen vanwege het foutief behandelen van 29 patiënten is gewoon werkzaam voor een ziekenhuis in het Zweedse Hudiksvall.

De vrouw heeft sinds januari 2008 een vaste baan in het provinciaal ziekenhuis als orthopeed. Maar van het feit dat ze wegens een lange reeks medische fouten tijdens haar eerdere werk in Noorwegen niet meer mocht opereren, bracht ze niemand in het Zweedse ziekenhuis op de hoogte. Een van haar missers was dat ze na een conflict met een collega een patiënt bloedend op de operatietafel achterliet. De man overleed later aan de gevolgen van die nalatigheid. Toch wist niemand in Hudiksvall iets van deze wanprestaties, aangezien bij het aanstellen van ziekenhuispersoneel alleen het medisch register in Zweden wordt geraadpleegd. In Noord-Europa bestaat een verdrag waarin de Scandinavische landen de certificaten van elkaars artsen erkennen. Dat houdt echter ook in dat wanneer een arts in een van de landen zijn of haar specialistenlicentie kwijtraakt gewoon in een ander land in de regio door kan blijven werken met de algemene artsenpapieren. Zodoende heeft het Zweedse ziekenhuis dan vooralsnog ook geen op- of aanmerkingen op het werk van de Deense chirurg.

Afwegingen
"Gedurende de tijd dat ze al voor ons werkt, heeft ze altijd goed werk geleverd", reageert Kjell Norman, afdelingschef bij de provincie Gävleborg. "Daar moeten we dan ook naar kijken wanneer we afwegingen maken over haar fouten die in Noorwegen zijn geregistreerd." Het ziekenhuis in Hudiksvall zal nu de rapporten over de medische dwalingen door de chirurg analyseren. Volgens de afdeling van de provincie Gävleborg, die is belast met het reilen en zeilen van het ziekenhuis, is het gegeven dat de chirurg haar fouten heeft verzwegen geen voldoende aanleiding om haar te ontslaan.

zaterdag 22 mei 2010

Mogelijk sabotagepoging op vliegtuig KLM

LINKÖPING - Op het vliegveld van het Zweedse Linköping is vannacht een poging ondernomen om een toestel van KLM te saboteren.

Vanochtend ontdekte het personeel van de luchthaven dat de deuren van de Fokker 100 waren opengebroken. De politie werd direct gewaarschuwd die op haar beurt een explosieveneenheid uit Stockholm opriep. Deze bomexperts voerden vanmiddag een routine-onderzoek uit en kamden het toestel met hiervoor speciaal getrainde honden uit. Er werden geen verdachte voorwerpen gevonden. Het overige luchtvaartverkeer van en naar Linköping heeft geen hinder ondervonden van het incident. De KLM-vlucht kon later alsnog richting Amsterdam vertrekken.

vrijdag 21 mei 2010

Noors olieplatform wegens lekkage geëvacueerd

STAVANGER - Het personeel van een Noors olieplatform in de Noordzee is vanochtend in veiligheid gebracht nadat onder het booreiland lekkage was geconstateerd.

Door de recente oliecatastrofe met een boorplatform in de Golf van Mexico wil niemand in de offshore-industrie nog onnodige risico's lopen. Dus toen onder Statfjord A een olie- en gaslekkage werd ontdekt, ging eigenaar Statoil meteen tot actie over. "Dit is een ernstige en ongewone situatie", verklaarde Ola Morten Aanestad, communicatiechef van Statoil. "We hebben 160 personeelsleden van Statfjord A met helikopters naar andere booreilanden laten overbrengen. Ongeveer 60 personen blijven achter om de nodige maatregelen te treffen." Het olieplatform werd in 1979 in gebruik genomen en ligt circa 150 kilometer uit de Noorse westkust. De olie- en gaslek leidde tot een aanzienlijk explosiegevaar op het booreiland. Statoil besloot daarop om olie direct in zee te pompen teneinde dit risico te verkleinen. Speciale schepen waren ter plaatse om de - overigens beperkte - olievlek op te ruimen. Het was tijdens werkzaamheden met een pijpleiding dat de lekkage in een opslagtank onder het platform ontstond. In de loop van vanmiddag hadden technici het lek boven en was het explosiegevaar voorbij.

Dappere Denen maatje te klein voor Zweedse ijshockeymacht

MANNHEIM - Even was er weer een Scandinavische broedertwist. Op het ijs welteverstaan. Gisteren versloeg Zweden in de kwartfinale van het wereldkampioenschap ijshockey Denemarken met 4-2.

Sommige Zweedse kranten spraken bij voorbaat al over 'de slag om de Sont'. Twee vroegere aartsvijanden stonden wederom tegenover elkaar; nu op het ijs van het Duitse Mannheim. De afgelopen weken had Denemarken grote indruk gemaakt. Het anders zo onzichtbare Deense team won achtereenvolgens van Finland (4-1), Verenigde Staten (2-1) en Slowakije (6-0) en verloor alleen van Rusland en Witrusland. Zo drongen de Denen door tot de kwartfinale waarin ze 'grote broer' Zweden troffen. Door de goede resultaten van de Deense equipe zat de schrik bij Tre Kronor (Drie Kronen) er toch wel even in. Zeker omdat ze nu in de volgende rond niet alleen een zeer gemotiveerde ploeg zouden treffen. Nee, de man achter het succes van Kopenhagen c.s. heet namelijk ook nog eens Per Bäckman en is... inderdaad, een Zweed. Desalniettemin hoefde Zweden zich niet bovenmatig in te spannen om zijn dappere tegenstander op de knieën te dwingen. Denemarken was eenvoudigweg een maatje te klein voor de blauwgelen. Toch liet de Zweedse sportpers er na afloop geen gras over groeien: 'het is moeilijk om op dit moment van ijshockey te houden'. Huizenhoge titelfavoriet Zweden kan op dit ogenblik alles behalve imponeren. En dat belooft wat voor de halve finale waarin Tre Kronor het opneemt tegen het taaie Tsjechië.

donderdag 20 mei 2010

Eendjes in ganzenpas door straten Oslo






















OSLO - Kleine snaveltjes op groot avontuur: vandaag leidde een eendenmoeder haar kroost van niet minder dan elf pulletjes voor een leerzame wandeltocht door de drukke straten van de Noorse hoofdstad...

Hoe eerder ze gevaar onder ogen zien, des te beter, moet mevrouw eend hebben gedacht toen ze besloot haar kuikens mee te nemen op een stadswandeling door Oslo. Het donzige span legde een parcours af van 1,3 kilometer naar het park van het koninklijk paleis in het centrum. Mensenbenen doen hier bij benadering al zo'n 20 minuten over. Voor kleine zwemvliezen moet het dus ongetwijfeld een enorm uitstapje zijn geweest. Een Russische voorbijgangster merkte het kwakende en piepende gezelschap op en volgde het tot aan de paleistuinen, terwijl ze onderweg het verkeer op afstand hield. Automobilisten, voetgangers en fietsers genoten zichtbaar van het eendengezin in ganzenpas.

Wederom buikgriepvirus op cruiseschip

TRONDHEIM - Nog altijd waart het zogeheten norovirus rond op cruiseschepen in Scandinavië. Vandaag werd een vaartuig van de Noorse rederij Hurtigruten opnieuw gedesinfecteerd.

Eerder deze maand schreven we al over de besmetting aan boord van het cruiseschip Vision of the Seas uit de Bahama's. Dit schip maakt gedurende het zomerseizoen tochten door Noord-Europa en kreeg enkele weken geleden al problemen door het norovirus. Een groot aantal passagiers raakte tijdens de reis besmet met de ziekteverwekker en hadden last van overgeven en diarree. Ook de bekende cruisemaatschappij Hurtigruten kampt nu met het virus dat zich zeer snel verspreidt. Aan boord van MS Kong Harald waren de afgelopen weken rond de 100 passagiers op de tocht langs de Noorse kust tussen Bergen en Kirkenes ziek geworden.

Desinfectiemaatregelen
De kustexpress lag vandaag afgemeerd in Trondheim en de bemanning had haar handen vol met de nodige desinfectiemaatregelen. Behalve dat het personeel de Kong Harald rondging met ontsmettingsspray mochten bezoekers het schip even helemaal niet op. Voorts kregen passagiers die van hun uitje in de stad terugkeerden een verplichte dosis antibacteriële gel op hun handen gespoten. "Ondanks alles maakt het niet uit hoe schoon het is op de Hurtigruten, we zijn nooit helemaal veilig voor het virus", reageerde Ørjan Vikran, vaste verpleegkundige aan boord. "Zelfs wanneer we een boot krijgen die zo schoon is dat we van de vloer kunnen eten, dan nog is het genoeg met één zieke passagier vanaf de wal om het hele circus weer op gang te brengen."

Vision of the Seas
Overigens zijn de moeilijkheden voor de Vision of the Seas nog niet ten einde. Het cruiseschip kwam na vertrek uit Amsterdam vandaag aan in Oslo met aan boord 75 zieke passagiers die van de rest waren geïsoleerd. De afgelopen weken zijn ongeveer 500 reizigers op het schip door het norovirus getroffen. Vanuit de hoek van de passagiers is nogal wat kritiek geuit op de hygiënische omstandigheden van het schip. Niettemin wil rederij Royal Carribean International in geen geval geld teruggeven aan de getroffen toeristen. "De bemanning heeft bij iedere nieuwe uitbraak van de ziekte constant schoongemaakt", zegt woordvoerster Ellen Stebekk. "We dachten dat we van het virus af waren, maar we betreuren ten zeerste dat het toch weer heeft toegeslagen. De reizigers die aan boord ziek werden, krijgen geen geld terug. Daarentegen bieden we ze korting aan op een nieuwe cruise."

woensdag 19 mei 2010

Scheepswrakken bedreigen Zweeds kustmilieu

GOTENBURG - Bij elkaar telt de zeebodem langs de kust van Zweden ongeveer 15.000 scheepswrakken. Nu blijkt dat een vijftigtal van hen een direct gevaar voor het milieu onder de waterspiegel vormt.

Tussen de plaatsen Strömstad (in het westen aan de grens met Noorwegen) en Haparanda (in het uiterste noordoosten, even voor Finland) ligt niet minder dan 7000 kilometer kustlijn. Een gebied waar eeuw in, eeuw uit talloze schepen aan de golven ten prooi vielen. Bij benadering een slordige 15.000 wrakken zijn de stille getuigen van een lang verleden aan schipbreuken. Inventarisatie door de Zweedse scheepvaartautoriteiten, Sjöfartsverket, heeft uitgewezen dat enkele tientallen van deze gezonken vaartuigen een potentiële bedreiging zijn voor de flora en fauna in Oostzee en Kattegat. Met name wrakken langs de westkust van Zweden zijn tikkende tijdbommen. Hier is het zeewater namelijk veel zouter dan aan de oostkant en ook de hardere wind en sterkere stromingen bespoedigen de corrosie van oude stalen schepen.

Ongevaarlijk
"Van 10.000 wrakken hebben we meteen kunnen constateren dat ze ongevaarlijk voor het milieu zijn. Met de overige 5000 zijn we nog bezig", aldus Bengt-Åke Larsson die namens Sjöfartsverket de inventarisatie leidt. Het onderzoek wordt in opdracht van de regering uitgevoerd teneinde meer te weten te komen over de bedreiging die oude scheepswrakken voor het onderwaterleven vormen. "We gaan ervanuit dat we een vijftigtal vaartuigen overhouden die een reëel gevaar zijn en in dat geval zullen we dan ook ook adviseren om maatregelen te nemen."

dinsdag 18 mei 2010

Eerste nederlaag Helsingborgs IF na recordsnelle goal

KALMAR - Zeven luttele seconden had Daniel Freire Mendes, de Braziliaanse spits van Kalmar FF, nodig om de winnende treffer tegen de touwen te werken in de ontmoeting met Helsingborgs IF (1-0). Het doelpunt werd daarmee het snelste ooit in de geschiedenis van de Allsvenskan.

Tot voor het treffen in Kalmar was Helsingborg nog de enige ongeslagen club in de Zweedse eredivisie. Niettemin heeft de verliespartij weinig invloed op de titelaspiraties bij de ploeg, want ook buurman en naaste belager Malmö FF ging onderuit. Het team van ex-Utrechter Rick Kruys verloor uit bij nieuwkomer Mjällby AIF met 4-2. Het verschil tussen Helsingborg en Malmö blijft daarom vijf punten (32 tegen 27). Op een knappe derde plaats staat Örebro SK dat na een 2-0 zege over Trelleborgs FF nu 25 punten heeft verzameld.

Denemarken
Voor de voetballers uit de Deense Superligaen zit seizoen 2009-2010 erop. FC Kopenhagen had inmiddels het landskampioenschap geprolongeerd en de laatste speelronde concentreerde zich daarom op de clubs die nog konden degraderen. Dat lot was onderwijl al bezegeld voor hekkensluiter Køge BK. Voor de tweede degradatieplek kwamen AGF Århus, Randers FC en SønderjyskE nog in aanmerking. Alledrie de clubs verloren hun laatste wedstrijd; Århus thuis met 0-3 van Odense BK, Randers met 1-3 van Brøndby IF en SønderjyskE met dezelfde cijfers uit bij Kopenhagen. Daarmee viel voor Århus uiteindelijk het doek en dus mag die ploeg het volgend jaar een stapje lager gaan proberen.

Noorwegen
Rosenborg BK is na de twaalfde speelronde in de Noorse Tippeligaen twee punten dichterbij lijstaanvoerder Tromsø IL gekropen. De Trondheimers wonnen thuis eenvoudig met 3-0 van Hønefoss BK, terwijl Tromsø tegen Odd Grenland in Skien op 1-1 bleef steken. Tromsø leidt nog wel met drie punten voor op Rosenborg (27 om 24 punten). Derde in Noorwegen is thans Vålerenga IF uit Oslo dat op eigen veld het dit seizoen zo sterk gestarte Aalesunds FK met 3-0 kansloos liet. Aalesund moet door dit resultaat voorlopig genoegen nemen met de vijfde plek.

Nieuwe aswolk dit weekeinde boven Finland

HELSINKI - Nu is Finland aan de beurt: een nieuwe aswolk uit de IJslandse gletsjervulkaan Eyjafjallajökull trekt de komende dagen naar dit gedeelte van Scandinavië.

Het Fins meteorologisch instituut voorziet dat het noorden van het land de meeste problemen met de aswolk zal krijgen. Morgenavond al worden de eerste stofdeeltjes, die zich hoog in de atmosfeer bevinden, in het Finse luchtruim verwacht. De hoeveelheid as kan vrijdagochtend een dergelijk hoge concentratie hebben bereikt dat dit invloed kan krijgen op het vliegverkeer boven Noord-Finland. Volgens de voorspellingen zal de as zich niet ten zuiden van de lijn Vaasa-Kuusamo, grofweg door het midden van het land, verspreiden. Voor Finland is de maand mei door noordelijke en zuidoostelijke luchtstromingen nagenoeg asvrij geweest. Nu de wind echter naar het westen is gedraaid, kan ook Suomi de nodige stof uit de IJslandse vulkaan tegemoet zien.

Mogelijk standbeeld Ibrahimović in Malmö

MALMÖ - Ondanks dat Zlatan Ibrahimović het afgelopen seizoen veelal de tweede viool speelde bij FC Barcelona, debatteren gemeentebestuurders van Malmö momenteel over een heus standbeeld van de populaire Zweedse voetballer.

Hij werd vorig jaar zomer met veel bombarie naar Barcelona gehaald, deed het in de eerste seizoenshelft prima, maar Zlatan Ibrahimović liep vooral de laatste maanden in de schaduw van zijn collega-aanvaller Lionel Messi. Niettemin zijn de Zweden gek op Zlatan. Met name in Malmö, de geboortestad van de spits. Hier willen lokale politici nu een standbeeld voor hem oprichten. Het beeld moet een plaatsje krijgen op een gloednieuw plein dat zal worden aangelegd in Rosengård, de wijk waar de oud-speler van onder meer Ajax opgroeide. "Ik hoop dat we gedurende de volgende mandaatperiode, indien wij als sociaaldemocraten deze herfst de gemeenteraadsverkiezingen winnen, een Zlatan-beeld kunnen krijgen", zegt Adrian Kaba, voorzitter van Socialdemokraterna in Rosengård. De partij ligt achter de betreffende motie. Volgens Kaba is een standbeeld van Ibrahimović een positief symbool voor de probleemwijk. In Rosengård bestaat 86 procent van de inwoners uit hoofdzakelijk niet-westerse immigranten en de werkloosheid is er gigantisch; maar liefst 62 procent heeft geen vaste broodwinning. De achterban van de sociaaldemocraten staat vierkant achter het voorstel van zijn voorzitter.

maandag 17 mei 2010

Doden bij aardverschuivingen Noorwegen

VEFSN - Ten minste twee mensen zijn gisteren om het leven gekomen bij aardverschuivingen in het noorden van Noorwegen. Twee anderen worden vermist, maar de kans dat zij nog leven, wordt op nihil geschat.

Het smelten van sneeuw en ijs in de noordelijke regio's van het land hebben enorme modderstromen op gang gebracht. In een bergachtig gebied nabij Mosjøen, een plaats in de gemeente Vefsn, werd een groep van acht wandelaars door een modderlawine overvallen. De massa sleurde vier van hen mee, terwijl twee van de achterblijvers gewond raakten. Een van hen is er ernstig aan toe. Toen de politie bijna twaalf uur later arriveerde, waren al twee lichamen geborgen. De aardverschuivingen hebben eveneens veel schade berokkend aan infrastructuur en spoorwegen. Ook woningen en auto's raakten zwaar beschadigd in de moddermassa's.

zondag 16 mei 2010

Leven in Zweedse jongerentehuizen harder dan in gevangenis

GOTENBURG - Jongeren in speciale staatsgeleide tehuizen hebben minder rechten dan veroordeelden in de zwaarste gevangenissen van Zweden. Dat blijkt uit een onderzoek door de Zweedse radio.

De redactie van het radioprogramma Kaliber onderzocht journaals en documenten uit door de overheid gefinancierde jongerenopvang. Hierdoor kwam onder meer aan het licht dat jonge bewoners wekenlang gedwongen binnen kunnen zijn. In sommige gevallen zitten ze zelfs meer dan maand opgesloten zonder een enkele keer buiten te komen. Deze praktijk zou in het gevangeniswezen tegen de wet indruisen, aangezien alle gevangenen het recht hebben om ten minste één uur per dag een frisse neus te halen. In één van de journaals vertelde een meisje dat ze tijdens het verblijf in een tehuis met roken begon, omdat ze dan in ieder geval op een klein balkon mocht komen. Weer een ander meisje verwondde zichzelf moedwillig aan haar armen. Dit was zo ernstig dat ze naar het ziekenhuis moest voor behandeling; voor haar een extreme manier om buiten de deur te komen.

Veiligheidsoverwegingen
Volgens het bestuur van de staatsgeleide inrichtingen kan het in bepaalde gevallen nodig zijn om jongeren uit veiligheidsoverwegingen binnenshuis te houden. Jongeren die in speciale tehuizen worden geplaatst, komen vaak uit een chaotisch familiemilieu van misbruik, criminaliteit en geweld. Ze kunnen zware psychische problemen of handicaps hebben en daardoor een gevaar voor zichzelf en voor anderen zijn. Niettemin is het bestuur ook van mening dat alle jongeren die worden behandeld iedere dag even naar buiten zouden mogen. "Frisse lucht is voor ons een onderdeel van goede zorg", zegt vicedirecteur Nils Åkesson in een reactie. "In veruit de meeste van onze instellingen bestaat er de mogelijkheid om dagelijks de buitenlucht op te zoeken, bijvoorbeeld op een binnenplaats. Maar wanneer jongeren geweldadig zijn of vluchtgedrag tonen dan kan het een tijdje duren voordat ze buiten kunnen deelnemen aan activiteiten zoals boswandelingen of voetballen. Ook heeft het ermee te maken of er genoeg personeel ter plaatse is."

Britse en Ierse luchthavens dicht door IJslandse vulkaan

REYKJAVIK - Vandaag hebben Britse en Ierse luchtvaartautoriteiten andermaal vliegvelden gesloten in verband met de aswolk uit de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull.

Het overwaaien van een nieuwe stofwolk uit IJsland heeft weer directe consequenties voor het vliegverkeer in Europa. Onder de luchthavens die werden stilgelegd bevinden zich Manchester en Dublin, behorend tot de twintig drukste van het continent. In Noord-Ierland werd het luchtvaartverkeer zelfs volledig gestopt. Het vliegverbod werd in de loop van vandaag verlengd en naar verwachting zijn de meeste luchthavens tot 03:00 uur vannacht dicht. Die van Dublin houdt zelfs tot morgenochtend 11:00 uur de gates op slot. Vooralsnog heeft het vliegverbod geen invloed op de grote luchthavens van Londen, maar het Britse ministerie van verkeer heeft er voor gewaarschuwd dat het mogelijk is dat de maatregel tot dinsdag van kracht blijft en dat de hoofdstedelijke start- en landingsbanen dan kunnen worden gesloten.

zaterdag 15 mei 2010

Aanslag huis Lars Vilks met brandbom

HÖGANÄS - Onbekenden hebben in het Zweedse Höganäs een aanslag gepleegd op het huis van Lars Vilks. De cartoonist was op dat moment zelf niet thuis.

De daders sloegen diverse vensters aan diggelen en wierpen brandende flessen naar binnen. Bij de voorgevel ontstond een klein vuur dat na enige tijd vanzelf weer doofde. Wanneer de aanslag precies plaatshad, is niet bekend. Vilks was gisteravond om half elf de deur uitgegaan en een kennis van hem ontdekte de schade vanochtend. De tekenaar peinst er nu over om te verhuizen. Anders moet er volgens hem een alarmsysteem komen teneinde zijn woning te beschermen. Het huis staat op het platteland, maar volgens hem is het niet zo eenvoudig de weg erheen te vinden. "Ik kan hier 's nacht niet zijn", reageert Vilks. "Dat lijkt me niet zo'n goed idee wanneer er mensen rondlopen en met brandbommen gooien. Dit is nogal onaangenaam, maar het heeft me er wel sterker door gemaakt." De politie onderzocht het huis en stelde vast dat niemand binnen is geweest. Wel wordt de aanslag geclassificeerd als poging tot moord. Afgelopen dinsdag nog werd Lars Vilks tijdens een lezing in Uppsala aangevallen door een toehoorder. Dit gebeurde nadat hij een film vertoonde waarin een homostel met Mohammed-maskers op de liefde bedreef. Vilks is in moslimkringen al langere tijd een gehate persoonlijkheid vanwege de publicatie van zijn spotprenten over Mohammed.

Historische tegenstand Noren inzake EU-lidmaatschap

OSLO - Nooit eerder was de Noorse bevolking zo fel gekant tegen het lidmaatschap van de Europese Unie (EU) als vandaag de dag.

Uit een onderzoek van het Noorse marketingbureau Sentio blijkt dat 56,9 procent van de ondervraagde Noren tegen aansluiting bij de EU is. Niet meer dan 30,3 procent zegt voor het lidmaatschap te zijn. De houding van Noorwegen tot de EU staat al geruime tijd in de ijskast. Bij geen enkele politieke partij bestaan plannen een nieuw debat te voeren om sterkere banden aan te knopen dan het huidige akkoord, de Europese Economische Ruimte (EER). "De mensen zien chaos en enorme problemen in de EU en prijzen zich gelukkig dat we daar niet aan meedoen", meent Henning Olaussen, leider van de beweging 'Nee tegen EU'. Maar Jan Tore Sanner, aanvoerder van Høyre - de Noorse conservatieven en de enige EU-vriendelijke partij in Noorwegen, is van mening dat de Noren het mis hebben als ze denken dat de crisis in Griekenland de schuld van de EU is. "De problemen die we nu zien in Griekenland, en tot op zekere hoogte ook in Portugal en Spanje, zouden dubbel zo erg zijn wanneer ze geen lid van de EU waren geweest. Er bestaat weinig twijfel dat de problemen het gevolg zijn van de Griekse politiek in plaats van die van de EU."

Deense bank beboet wegens witwaspraktijken

GIBRALTAR/KOPENHAGEN - Het bankfiliaal van Jyske Bank in Gibraltar heeft een boete gekregen van bijna 1,7 miljoen euro voor het witwassen van zwart geld.

De boete is opgelegd door de Spaanse autoriteiten die ook toezicht houden in Gibraltar dat officieel bij Groot-Brittannië hoort. Het is voor het eerst dat een Deense bank op de bon wordt geslingerd wegens overtreding van de regels tegen het witwassen van financiële middelen. De geldstraf kwam aan de orde nadat Jyske Bank het had nagelaten om de Spaanse toezichthouder van desgevraagde informatie te voorzien. Volgens de autoriteiten is deze overtreding 'zeer ernstig' en ontbreekt het volgens hen Jyske Bank aan een ontoereikende controle, gebrek aan verslaglegging en onwil om bepaalde transacties te onderzoeken. Van de kant van Jyske Bank wordt juist beweerd dat de afdeling in Gibraltar in de mangel zit in een twist tussen de plaatselijke autoriteiten en de Spaanse toezichthouder. De bank zegt daarom ook in beroep te gaan tegen de straf. "Wij zullen de boete nu betalen, maar krijgen het geld terug als we de zaak tegen de aanklacht winnen", verklaart Peter Stig Hansen, juridisch directeur bij Jyske Bank. "We benadrukken dat onze bank noch heeft deelgenomen noch meegewerkt aan witwaspraktijken."

vrijdag 14 mei 2010

Finnen genieten van zomerse warmte

HELSINKI - Terwijl in het grootste gedeelte van Noord- en West-Europa het warme weer met horten en stoten op gang komt, geniet uitgerekend Finland van zomerse temperaturen.

Op het vliegveld van Kruunupyy in het westen van Finland steeg het kwik tot ongekend hoogte: 29,6 graden Celsius. Maar ook op meerdere plaatsen in het zuiden en midden van het land kwam de temperatuur boven de 25 graden. De ongewone warmte rond deze tijd van het jaar bezorgde brandweerkorpsen rondom in Finland volop werk, aangezien op tientallen plekken aan de grond spontane branden uitbraken. Het Fins meteorologisch instituut heeft ook voor de komende vijf dagen veel warmte voorspeld. De Finnen kunnen temperaturen van tussen de 20 en 28 graden verwachten, alleen in het uiterste noorden van Lapland is het koeler. Toch trekken tegelijk met het zomerse weer ook fikse regen- en onweersbuien over het land. De oorzaak van het prachtige weer is een warme, zuidoostelijke luchtstroming, afkomstig uit het gebied rondom de Zwarte Zee.

Luchthaven Reykjavik hele dag gesloten

REYKJAVIK - Vanochtend hebben de IJslandse luchtvaartautoriteiten (ISAVIA) de internationale luchthaven Keflavik voor al het vliegverkeer stilgelegd. Reden hiervoor is de toename in activiteit van de vulkaan Eyjafjallajökull.

De vuurspuwende berg in het zuiden van IJsland is wederom actiever geworden. Een nieuwe wolk as steeg vanuit de krater tot een hoogte van circa negen kilometer en de uitbraak is daarmee intensiever dan voorgaande dagen. ISAVIA besloot dan ook om Keflavik in ieder geval vandaag de gehele dag gesloten te houden. Een aantal vluchten werd eerder ingeroosterd om reizigers de gelegenheid te geven voor de tijdelijke sluiting van de luchthaven van Reykjavik het land te verlaten. Na dagen van uitgevallen vluchten op het Europees continent ging het vliegverkeer gisteren weer zoals vanouds. Toch duidt niets erop dat de vulkaaneruptie in zijn laatste fase is aanbeland. "De pulserende activiteit gaat gewoon door", zegt Björn Oddsson, geoloog aan de universiteit van IJsland. "Eerst neemt de activiteit drie uur lang toe om vervolgens drie uur lang weer af te nemen. Maar het is niet iets waar we ons zorgen over hoeven te maken." Waarschijnlijk opent Keflavik vanaf morgen zijn gates weer.

donderdag 13 mei 2010

IJslandse broers scoren YouTube-hit met humorsketch

KÓPASKER - Even genoeg gehad van de vulkaanuitbarsting in IJsland? Dan is het nu tijd voor een ander (hilarisch) nieuwigheidje uit deze fraaie eilandnatie.

Drie broers uit Kópasker, een dorpje in het uiterste noordoosten, zijn fanatieke filmproducenten. Voor het jaarlijkse midwinterfestival Thorrablót maakte het trio al tal van filmpjes. Maar met hun eigen interpretatie van de al langer bekende grap de Houten Lepel scoren de broers een dikke hit in zowel binnen- als buitenland. Op YouTube is de hilarische versie van hun hand inmiddels al meer dan 350.000 keer bekeken. Vertaling vanuit het IJslands is niet nodig, hun kapriolen spreken voor zich. Kijk mee en geniet...

Rumoerige demonstratie bij Iraanse ambassade Zweden

LIDINGÖ - Een demonstratie bij de Iraanse ambassade in het Zweedse Lidingö escaleerde vanmiddag in een kortstondige chaos.

Aanleiding voor de betoging was de executie afgelopen zondag van vijf politieke activisten door het regime in Teheran. Deelnemers aan de protestactie hadden toestemming om tussen 15:00 en 18:00 uur bij het gebouw van het Iraanse gezantschap in Lidingö, even buiten Stockholm, hun mening te uiten. De woedende menigte eiste dat de Zweedse regering onmiddellijk alle diplomatieke betrekkingen met Iran zou verbreken. Niet veel later liep de betoging uit de hand. Circa 300 demonstranten begonnen met stenen en brandende flessen te gooien en probeerden de ambassade te bestormen. Twee politieagenten raakten in de chaos gewond. Volgens Ulf Lindgren, woordvoerder van de politie in het district Stockholm, waren meer betogers op de protestactie afgekomen dan waar de ordehandhavers op hadden gerekend. "Er ontstond plotseling tumult en wij hadden niet genoeg mensen op de been om in te grijpen." Snel daarop arriveerden nieuwe politieversterkingen en de rust keerde spoedig terug. Drie demonstranten werden opgepakt.

woensdag 12 mei 2010

Denen hebben meeste seks van Noord-Europa

STOCKHOLM - Van alle Scandinaviërs gaan de Denen het meest met elkaar naar bed. Dat blijkt uit een groot onderzoek onder Noord-European door het Zweeds kenniscentrum voor seksualiteit.

De enquête werd uitgevoerd onder Finnen, Denen, Zweden en Noren. In ieder land kregen tussen de 1000 en 2000 mensen vragen gesteld over de meest intieme kant van hun leven. Onder meer bleek dat de frequentie van seksuele activiteit sterk verschilt. Terwijl 27 procent van de Denen meerdere keren per week aan seks doet, ligt dat cijfer voor Finland op slechts 8 procent. Zweedse jongeren tussen de 15 en 20 jaar hebben meer geslachtsgemeenschap dan hun leeftijdsgenoten in een van de drie buurlanden; 21 procent van alle jongeren geeft aan dat ze meerdere malen per week met iemand het bed delen. Hier tegenover staat dat 27 procent van de 50+'ers gedurende de laatste drie maanden juist helemaal geen seks heeft gehad.

Tevreden
Al met al antwoordde maar ongeveer de helft tevreden te zijn met zijn of haar seksleven. Van alle noordelingen vinden de Zweden hun leven tussen de lakens het minst bevredigend. Deze groep voert bovendien een andere discutabele lijst aan, te weten die van het percentage onbeschermde seks. Zo zegt maar liefst 67 procent van de Zweedse respondenten in de groep van 21 tot 35 jaar enkele tot vele keren de liefde zonder preventieve middelen te hebben bedreven. Tegelijkertijd heeft 32 procent helemaal nooit, of ten hoogste een enkele keer, zijn sekspartner voorgesteld een condoom te gebruiken. Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat in deze leeftijdscategorie geslachtsziekten en ongewenste zwangerschappen het meest voorkomen. Meer dan de helft van alle besmettingen met chlamydia in 2009 was in de leeftijdsgroep 20-29 jaar.

Vrijgezel
Een op de vier ondervraagde Scandinaviërs is vrijgezel. De meerderheid van hen had de afgelopen twaalf maanden 1 tot 3 sekspartners, terwijl 15 procent antwoordde dat men vorig jaar met 4 tot 20 verschillende mannen of vrouwen de lakens deelde. Van de singles gebruikt 29 procent geen enkele vorm van bescherming, 40 procent maakt gebruik van het condoom en 15 procent slikt de pil.

Fantasieën
Nieuw in het onderzoek dit jaar waren vragen over seksuele fantasieën onder de Zweden. De meest voorkomende dagdromerij gaat over groepseks (37 procent), seks met een vriend of vriendin (23 procent), partnerruil (18 procent) en seks op een openbare plaats (17 procent). Wanneer dan wordt gekeken naar de feitelijke ervaring, dan heeft slechts 10 procent groepseks bedreven, terwijl 31 procent met een vriend of vriendin de koffer is ingedoken. Maar 3 procent heeft wel eens aan partnerruil gedaan; gemiddeld genomen hebben mannen op dit gebied meer ervaring dan vrouwen.

Zweden ziet nieuwe aswolk binnendrijven

GOTENBURG - Een nieuwe wolk vulkanische as drijft momenteel boven Zuid-Zweden. Desondanks ondervindt het vliegverkeer geen hinder van de stofdeeltjes in de atmosfeer.

De aswolk uit de IJslandse vulkaan Eyjafjallajökull strekt zich uit in het Zweedse luchtruim boven de Oostzee. Op het ogenblik beweegt de stofmassa zich in oostelijke richting tussen het Zweedse eiland Gotland en het Deense eiland Bornholm. Deze wolk wordt beschreven als zone 2 op een hoogte van 6.000 tot 11.000 meter. Vliegtuigen mogen hier met speciale toestemming doorheen vliegen. "Ik geloof niet dat het luchtvaartverkeer van en naar Zweedse vliegvelden last zal hebben, aangezien er boven en onder de wolk kan worden gevlogen", vertelt Carl Selling, woordvoerder van de Zweedse luchtvaartautoriteiten LFV. "Vanmiddag breidt de aswolk zich nog iets uit over Småland en zal dan vanavond gaandeweg oplossen." Ook het luchtruim boven de Deense regio Jutland is aangeduid als zone 2 en derhalve moeten vliegmaatschappijen hier eveneens over toestemming beschikken. In gebieden die zijn bestempeld als zone 1 mag helemaal niet worden gevlogen.

dinsdag 11 mei 2010

Tromsø IL loopt uit na twee opeenvolgende overwinningen

TROMSØ - Uit de twee speelronden in de Noorse eredivisie binnen een week tijd behaalden de voetballers van Tromsø IL een 100 procent score. De club uit de noordelijke provincie Troms gaat daardoor stevig aan de leiding in de Tippeligaen.

Zowel SK Brann als IK Start werd het slachtoffer van de Noord-Noorse dadendrang. Beide teams kregen een 1-0 nederlaag om de oren. Rosenborg BK blijft in het spoor van de koploper. De Trondheimers wonnen allereerst thuis met 2-0 van Stabæk uit Bærum en speelden uit doelpuntloos gelijk tegen middenmotor FK Haugesund. Het zo voortvarend gestarte Aalesunds FK verloor terrein na twee nederlagen tegen respectievelijk Molde FK (1-2) en Odd Grenland (2-3). Het gat tussen Tromsø en Rosenborg bedraagt nu vijf punten (26 tegen 21 punten).

Denemarken
Louter in theorie had het kampioensfeestje van FC Kopenhagen nog verstoord kunnen worden. Maar zelfs die minimale onzekerheid ruimde de hoofdstedelijke voetbalequipe zonder te veel inspanning uit de weg. Op eigen veld werd hekkensluiter HB Køge met 4-0 verslagen, zodat Kopenhagen opnieuw de kampioensschaal in ontvangst mocht nemen. De 2-0 uitnederlaag in het tweede duel bij Silkeborg IF had dan ook geen enkele invloed meer op de titelstrijd. Daarentegen is het nog razend spannend in de kelder van de Superligaen. AGF Århus, Randers FC en SønderjyskE lopen alledrie de kans om met nog één speelronde voor de boeg te degraderen.

Zweden
Helsingborgs IF verkeert in absolute bloedvorm. De lijstaanvoerder uit Skåne was zelfs met tien man op het veld te sterk in de uitwedstrijd tegen Gefle IF. Na de 1-0 van de thuisploeg en de tweede gele kaart (dus rood) voor Marcus Nilsson van Helsingborg leken de bezoekers op weg naar hun eerste nederlaag van dit seizoen. Maar dé titelkandidaat van de Allsvenskan toonde veerkracht. In het laatste kwartier boog het team de achterstand om in een klinkende 1-3 zege. Omdat Helsingborg de ontmoeting met Örebro SK ook al winnend had afgesloten (2-1), heeft de ploeg nu uit 12 duels 32 punten verzameld. Naaste concurrent Malmö FF volgt op vijf punten achterstand.

Kunstenaar Lars Vilks aangevallen tijdens lezing

UPPSALA - Op de universiteit van Uppsala is de Zweedse kunstenaar Lars Vilks vanmiddag mishandeld. Terwijl hij een lezing hield, werd hij door een onbekende man aangevallen en gemolesteerd.

"De man zat op de eerste rij en kwam plotseling naar mij toegesneld. Hij gaf me een kopstoot en ik vloog tegen de muur waarbij ik mijn bril verloor", reageert een geschrokken Vilks. Volgens de kunstenaar behoorde de man tot een groep die de lezing probeerde te verstoren. Meteen na de overval werd Vilks in veiligheid gebracht. "Die man hoorde bij een groep moslims. Ze riepen 'Mohammed, Mohammed'." Tot zeker aan het begin van de avond was er tumult in de collegezaal. De politie van Uppsala bewaakte de voordracht en tijdens de commotie werd zelfs een agent mishandeld. Lars Vilks hield een toespraak over zijn eigen kunstwerken en het thema kunst en vrijheid van meningsuiting. "Mijn lezing in Jönköping werd eerder al stilgelegd voordat ik goed en wel kon beginnen en nu gebeurt er dit", zegt hij. "Ik word gestopt met fysiek geweld. Het is natuurlijk een probleem wanneer een volksmassa op deze wijze zijn zin krijgt." Het begin van Vilks lezing was nog rustig. Maar toen hij een film met een seksuele inhoud vertoonde, werd de sfeer grimmig. Lars Vilks is de afgelopen maanden meerdere keren het doelwit geweest van geweldadige acties door islamitische extremisten. Alles hangt samen met de publicatie door de tekenaar van karikaturen die de profeet Mohammed afbeelden als rotondehond.

maandag 10 mei 2010

Winst UEFA Fair Play opnieuw naar Noord-Europa

GÄVLE - Wederom gaat de titel van het UEFA Fair Play-klassement dit jaar naar Scandinavië. Vanmiddag werd bekend dat Gefle IF uit de Zweedse havenstad Gävle de meest sportieve voetbalclub van dit moment in Europa is.

Vorig jaar streek Rosenborg BK uit het Noorse Trondheim met de eer en eindigde het Deense Randers FC op de tweede plaats. Dit jaar doen Noord-Europese clubs het zelfs nog beter. Na winnaar Gefle pakt andermaal een Deens team de tweede plek - welk is momenteel niet bekend, omdat de competitie in Denemarken nog loopt - en eindigde het Finse MyPa-47 uit Anjalankoski op prima wijze als derde. In 1995 ging de UEFA Fair Play-rangschikking van start. In het klassement wordt de sportiviteit van voetbalclubs op ons continent gemeten. Per gespeelde wedstrijd ontvangen clubs punten voor onder meer sportief spel (dus geen of weinig gele en rode kaarten), respect voor tegenstander en scheidsrechter en het gedrag van trainers en supporters. De drie winnaars van de Fair Play-competitie krijgen direct een plek in de voorronde van de Europa League, de vroegere UEFA Cup.

Stomdronken Finnen besturen samen auto

NASTOLA - Terwijl de een de pedalen van de auto bediende, verrichtte de ander het stuurwerk. Zo dachten twee stomdronken Finnen thuis te komen. Maar de rit was al snel ten einde...

Het Finse paar, een jonge vrouw en een jonge man, had gisteravond een flink stuk in de kraag toen het besloot huiswaarts te keren. Ze stapten direct uit het café in het dorp Nastola in de auto van de vrouw. In het voertuig spraken ze af dat zij op de bestuurdersplaats zou gaan zitten en op de pedalen zou trappen, terwijl hij van de zitplaats ernaast het stuur vastgreep. Niettemin eindigde het tochtje even verderop; de auto raakte van de weg en botste tegen een grote steen. Wonder boven wonder bleef het tweetal pimpelaars ongedeerd. Wel moet het duo zich binnenkort voor de rechter verantwoorden.

zondag 9 mei 2010

Vulkaanas te koop voor schoonmaak boerderijen IJsland

REYKJAVIK - Een internetwinkel in IJsland verkoopt wereldwijd as uit de vulkaan Eyjafjallajökull teneinde schoonmaakoperaties op getroffen IJslandse boerderijen te financieren.

Het stof uit de IJslandse vulkaan is met name het luchtvaartverkeer een doorn in het oog. Maar daar maalt de virtuele boetiek nammi.is helemaal niet om. Sterker nog, deze onlinewinkel voor producten van IJsland heeft de enorme neerslag van vulkanische as juist aangegrepen voor een splinternieuw marketingconcept. Het bedrijf verkoopt sinds kort potjes met as en met de opbrengst wordt schoonmaak- en beschermingswerk in het zuiden van de eilandnatie gesteund. Bestellingen komen uit de gehele wereld binnen. "In het begin kregen we vooral bestellingen uit Australië en Amerika. Zeg maar uit landen die hun portie as nog niet hadden ontvangen, zoals bij een heel aantal Europese landen wel het geval was", vertelt nammi.is-directeur Sófus Gústavsson. "Momenteel komen bestellingen binnen uit hoofdzakelijk Groot-Brittannië en Scandinavië waar de afgelopen weken erg veel is bericht over de vulkaanuitbarsting. Toch zijn de potjes as nauwelijks aan te slepen."

Niet goedkoop
Overigens is de as niet goedkoop - een glazen potje met 160 gram stof kost omgerekend circa 24 euro - maar Gústavsson verklaart dat dat voor het goede doel is. De gehele opbrengst wordt namelijk geschonken aan ICE-SAR, een IJslandse hulpdienst die wordt gerund door vrijwilligers. Deze organisatie is al vanaf het begin van de Eyjafjallajökull-eruptie ter plaatse om boeren te helpen hun vee in veiligheid te brengen en te assisteren met het schoonmaken van boerderijen en landerijen die door de neerslag van as zijn getroffen.

Mediterraanse vogel zorgt voor sensatie op Öland

ÖLAND - Een cirlgors, een vogeltje dat normaal gesproken thuishoort in de landen rond de Middellandse Zee is vanochtend geringd op het Zuid-Zweedse eiland Öland.

De aanwezigheid van de cirlgors bracht een leger vogelaars op de been. Nieuwsgierigen uit heel Zuid-Zweden gingen massaal op pad teneinde een glimp van het diertje op te vangen dat vanmorgen op het vogelobservatiestation Ottenby in het uiterste zuiden van Öland werd geringd. Het is pas de tweede keer dat een cirlgors (Emberiza cirlus) in Zweden is gespot. Exact twee jaar geleden liet het vogeltje zich voor het eerst zien, toen op de langtong van Torhamn in de Zuid-Zweedse provincie Blekinge. De cirlgors staat bekend als bewoner van de regio Middellandse Zee. Ook België en het zuiden van Nederland behoren tot de gebieden waar hij wordt gezien. In Noord-Europa is hij echter een uiterste zeldzaamheid.

zaterdag 8 mei 2010

Muziek moet stress in Deense ambulances verminderen

AALBORG - Het ziekenhuis van het Deense Aalborg onderzoekt of muziek in de ambulance het leven van een hartpatiënt kan redden.

Gierende sirenes en autobanden, piepende apparatuur en klapperende deuren storen de meesten onder ons. Echter, voor een acute hartpatiënt kan stress het verschil tussen leven en dood betekenen. Een gloednieuw onderzoeksproject door het academisch ziekenhuis in Aalborg moet uitwijzen of het afspelen van muziek tijdens de ambulancerit een rustgevende invloed op de patiënt uitoefent. "De vele geluiden tijdens het vervoer in de ambulance, met name de sirene, wekken bij een hartpatiënt een maximale stress op. Stress kan fataal zijn en het is daarom van levensbelang dat we dergelijke schadelijke geluiden tot een minimum terugbrengen", zegt Per Thorgaard, leidende chef-arts aan de afdeling Anesthesie en Intensive Care van Aalborg Ziekenhuis. Dit medisch centrum is verbonden aan het academisch ziekenhuis van Århus.

Microfoontjes
Thorgaard is een van de initiatiefnemers van het onderzoek. Samen met collega's bekeek hij al eerder wat voor invloed geluiden gedurende het ambulancevervoer precies hebben op de patiënten. Daarvoor werden tijdens de rit bij het oor van de hartpatiënten microfoontjes geplaatst teneinde hun geluidservaringen op te nemen. "De patiënten gaven aan dat vooral de sirene, het lawaai van de motor en het elektronische geratel en gepiep van de apparatuur het ergste stressende effect hadden. Daarentegen had het door iemand toegesproken worden de meest rustgevende uitwerking", vertelt Thorgaard.

Buitenwijk
Hartpatiënten worden vaak langer dan anderen vervoerd, aangezien ze in de meeste gevallen worden opgenomen op specialistische afdelingen. Vanuit een buitenwijk betekent dat al snel een ambulancetochtje van ruim 20 minuten. Per Thorgaard en zijn medewerkers willen daarom samen met de Deense ambulancedienst Falck muziek voor hartpatiënten gaan testen op de ambulances in de buitenwijken van de regio Noord-Jutland. "Indien de muziek voor een aanmerkelijk verschil zorgt bij de patiënten en hun stressniveau omlaaghaalt, dan zal een 'aangepast muziekmilieu' landelijk in alle ambulances worden ingevoerd."

vrijdag 7 mei 2010

Ook fietshelm krijgt airbag

MALMÖ - Wanneer een auto ergens tegenaan botst, wordt in een fractie van een seconde de airbag opgeblazen. Binnenkort is ook de fietshelm aan de beurt voor deze luchtige veiligheidsmaatregel.

Als het vandaag 1 april zou zijn geweest, dan zouden dezen en genen zich wel even achter de oren hebben gekrabt over dit bericht. Toch is het nieuws wel degelijk realiteit: de designonderneming Hövding in het Zweedse Malmö is al enige jaren bezig met het ontwikkelen van de nieuwe fietshelm met airbag. Uitvinders Anna Haupt en Terese Alstin willen uit het oogpunt voor concurrentie niets kwijt over de constructie van de helm. Maar in een nieuwsbrief over innovatieve projecten geeft het tweetal wel toe dat de fietshelm onder meer een airbag heeft die in een niet-opgeblazen toestand zo weinig plaats inneemt dat deze rond de nek kan worden gedragen. Vergelijkbaar met een sjaaltje. Hövding is nu in afwachting op de verwerving van de CE-markering, het veiligheidsbewijs van de Europese Unie, waarna ze de helm in de herfst op de markt wil brengen. Hoe zeker kunnen we zijn dat dit echt geen late 1 aprilgrap betreft?
 
Copyright © 2010 DeNoordse.nl. Alle rechten voorbehouden