Noorse zeilexpeditie schrijft poolgeschiedenis

OSLO - Voor het eerst in de geschiedenis is een zeilboot erin geslaagd om in een seizoen zowel de Noordwestelijke als de Noordoostelijke Doorvaart af te leggen.

Een nieuw hoofdstuk in de poolhistorie is voltooid. In hun trimaran met de toepasselijke naam Northern Passage zeilden expeditieleider Børge Ousland en zijn bemanning in drie maanden de beide zeeroutes langs de Noordpool. Op 23 juni vertrok het vaartuig uit Oslo en afgelopen donderdag 23 september bereikte het de Lancastersont dat het oostelijkste deel van de Noordwestelijke Doorvaart markeert. Historisch gezien werden beide passages verkend teneinde vanaf Europa een alternatieve route naar de Grote Oceaan te vinden. Er waren letterlijk eeuwen nodig de vaarwegen volledig af te leggen, vooral tussen de 16de en 19de eeuw werden verscheidene expedities ondernomen om dit doel te bereiken. Zo maakte de Nederlander Willem Barentsz (1550-1597) voor het vinden van de Noordoostpassage via het uiterste noorden van Rusland een van de beroemdste reizen uit de geschiedenis. Ondanks zijn ontdekking van Spitsbergen en Nova Zembla lukte het hem niet verder te komen en stierf hij uiteindelijk op de weg terug naar de Lage Landen. Het water ten noorden van Noorwegen, het Russische schiereiland Kola en het vasteland van Noordwest-Rusland draagt zijn naam: de Barentszzee. Uiteindelijk lukte het twee afzonderlijke Scandinaviërs de routes in hun geheel af te leggen. In 1878 volbracht de Fin Adolf Erik Nordenskiöld (1832-1901) als eerste de Noordoostelijke Doorvaart. Ruim een kwart eeuw later, tussen 1903 en 1906, legde de Noor Roald Amundsen (1872-1928) de noordwestelijke variant via het noorden van Canada in zijn geheel af.

Aandacht
Met de huidige reis willen Ousland en zijn ploeg aandacht trekken voor de klimaatveranderingen op aarde. "Middels onze expeditie willen we een aantonen hoe groot de veranderingen zijn in het Arctisch gebied en hoe snel die eigenlijk plaatsvinden", zegt Ousland. "We zien ernaar uit om aan de slag te gaan met de grote hoeveelheid foto- en filmopnamen die we onderweg hebben gemaakt." De expeditieleider verklaart dat de dramatische veranderingen in het ijs van de afgelopen tijd groen licht gaven om de zeiltocht tijdens de korte Arctische zomer te volbrengen. "In de tijd van Amundsen zou het vijf tot zes jaar hebben geduurd om dezelfde afstand af te leggen met een zeilboot van glasvezel. Dit laat zien hoe dramatisch de veranderingen zijn en hoe snel het ijs smelt." Overigens zit de expeditie er nog niet op. De tocht gaat verder via Groenland en vervolgens terug naar Noorwegen, waardoor ook de volledige ronding van de Noordpool een feit wordt.